De zomervakantie is voorbij en de gevaren van een burn-out lijken geweken. Ik ging de vakantie totaal gedeprimeerd in. Voor mijn gevoel heeft de periode tussen het moment dat het ministerie van Economische Zaken en Klimaat belde of ik interesse zou hebben om namens Nera de wetenschap te vertegenwoordigen aan de onderhandelingstafel Elektriciteit van het Klimaatakkoord en de eerste dag van de zomervakantie een halve eeuw geduurd. Geen moment ontspannen gezeten, alle stukken gelezen, alle tweets in de gaten geprobeerd te houden.
Het ligt vast aan mij maar ik dacht echt in maart dat wij tegen de zomer een doorrekenbaar pakket zouden hebben voor het Planbureau voor de Leefongeving waarmee wij eigenlijk zo goed als klaar zouden zijn. De weken gingen voorbij en de kern werd steeds niet geraakt. We gingen in sub-groepjes uit elkaar en pakten thema’s vast waarvan ik dacht dat er al zoveel over is geschreven dat wij het in een halve middag met elkaar eens zouden worden.
Neem de systeemtafel: onderwerp van discussie werd de Dunkelflaute, waar ik tot dan toe nog nooit van had gehoord, maar die enorm begon te lijken op de ellendige discussie rondom de door Gasunie geïntroduceerde ‘min negen min zeventien’ waarmee een abrupt einde werd gemaakt aan marktwerking voor gasopslagen vijftien jaar geleden. Tijdens de meivakantie heb ik nog in al mijn naïviteit op een klein eilandje in Denemarken met mijn partner tot diep in de nacht de aannames van de tafel over de flexbehoefte of -aanbod van mobiliteit, warmtepompen en industriële fornuizen door ons elektriciteitsmodel lopen runnen, omdat wij net te horen hadden gekregen dat FlexNet niet op tijd resultaten kon produceren. Er zou een paar dagen later een bijeenkomst plaatsvinden en ik vond het zonde om al die dure mensen bij elkaar te laten komen als er toch geen cijfers waren om naar te kijken.
‘Het gaat om de reis’
Snel werd mij duidelijk gemaakt dat dit niet de bedoeling was. Zoals een twitterfilosoof mij in een direct message op Twitter stuurde: “Het gaat om de reis, Laetitia. Het proces is belangrijk. De rest is bijzaak.”
Waar ik op dag één van de zomervakantie klaar stond met mijn open brief aan de NRC, heb ik heel wat uren gehad om te relativeren en zie nu in dat dit Klimaatakkoord doet wat het moet doen. Het is goed zo.
Ik doe 87 pagina’s aan inhoud te kort als ik het zo samenvat, maar aangezien de meeste mensen vast niet door de zeer ingewikkelde grammatica en zinsopbouw van de tekst hebben geworsteld, is het mij vast vergeven.
Wiebes trekt de virtuele portemonnaie van de SDE+ open en strooit vandaag in plaats van te hamsteren voor later. En dat is precies wat wij nu eigenlijk nodig hebben. Want eerlijk is eerlijk: veel andere opties en technische wonderen heeft hij nu niet in handen. Van jarenlang wereldwijd de kop in het zand steken en jaar in jaar uit niet massaal investeren in breakthrough technologieën die olie, kolen en gas moeten vervangen met dezelfde kenmerken qua energie dichtheid, opslagmogelijkheden en beschikbaarheid op concurrentiële basis kom je met lege handen te staan als je wat moet gaan doen.
Resteert dus nog maar één ding: met de technologie die wij nu hebben Nederland een push geven als duurzaamheidshaven voor de hoeveelheid aan kapitaal die wereldwijd geen bestemming kan vinden. Laat Rutte samen met Merkel de handen ineen slaan en samen de hoofdkantoren van onze industrie langsgaan met hun ‘offer you can’t refuse’. Laat Noordwest-Europa aantrekkelijk worden en massaal investeren in de windmolens en zonneparken en batterijen die wij allang niet meer zelf maken maar waarvoor Nederland wel toeleverancier is van heel veel onderdelen. Laten wij de ASML van de energie gaan subsidiëren tot het wel het volgende succesverhaal is geworden.
Industriebeleid
Als Française heb ik vanaf dag één niet begrepen waarom Nederland niet aan industriebeleid doet. Maar dit is industriebeleid van de bovenste plank. De Franse president Emmanuel Macron kan misschien zelfs bij EZK stage komen lopen.
En natuurlijk had het allemaal slimmer gekund. Want dit akkoord heeft geen aandacht voor de burger, belastingbetaler en tevens consument. De groene naïevelingen (zoals ik lief genoemd werd door een tafelgenoot) zijn niet aan hun trekken gekomen. De gevestigde orde is herbevestigd. Het krachtenveld is ongewijzigd. Niemand is aan de schandpaal genageld. BP mag nog steeds op zijn kassabonnen vermelden dat je nog niet aan je benzinequotum bent gekomen en dat je daarom nog echt de komende maanden beter je best moet doen om meer benzine te gebruiken. Niemand wordt verplicht haar/zijn huis te isoleren. En gemeentes krijgen een jaar de tijd om dezelfde berekeningen te maken over hoeveel duurzame energie ze willen gaan plaatsen (die er al jaren liggen).
Maar ik sta nu weer achter het masterplan. En mijn rol aan die tafel, mocht de uitnodiging om deel te nemen na de zomer nog staan, is om ervoor te zorgen dat wij voor de periode na 2030 met de kop uit het zand doelgericht inzetten op uitvindingen en innovaties.
Na zes waterstofloze weken kan ik er weer tegen aan.