Er zal meer plastic verbrand worden in afvalenergiecentrales door een lagere vraag naar gerecycled plastic in sectoren zoals de auto-industrie en de bouw. Ook wordt er meer GFT-afval verbrand, omdat de sierteelt grote partijen moet dumpen. Tegelijkertijd neemt de hoeveelheid bedrijfsafval fors af. Dat zegt de Vereniging Afvalbedrijven (VA) deze maandag tegen Energeia.
Het coronavirus zorgt ervoor dat de afvalstromen in Nederland veranderen, zegt Fons Potters woordvoerder van branchevereniging VA. “Er is minder vraag naar gerecycled plastic, bijvoorbeeld vanuit de auto-industrie en de bouw.” Deze maandagmiddag hebben leden van de VA die in plastic recycling zitten een overleg gehad, waarin de daling van de vraag naar gerecycled plastic is benoemd als groot probleem.
“Het is niet zo dat er geen capaciteit is om het plastic te recyclen, maar aan het eind van de keten is er geen vraag naar verwerkte plastickorrels”, zegt ook Robert Corijn, woordvoerder bij afvalverwerker Attero. Attero is één van de grootste verwerkers met twee afvalenergie-installaties (AVI’s) in Nederland, een in Wijster (Drenthe) en een in Moerdijk (Noord-Brabant). “Er is geen goede mogelijkheid om het plastic afval te bewaren om later te verwerken, daar krijg je ongedierte van. Dus krijgen onze installaties het straks aangeboden om te verbranden.”
De Europese auto-industrie wordt hard getroffen door de coronacrisis, veel fabrieken hebben hun deuren moeten sluiten waaronder Volkswagen in Duitsland. Ook in de bouw- en installatiesector liggen veel werkzaamheden stil.
Suez, één van de grootste afvalinzamelaars in Nederland, ziet ook een grote verschuiving in de afvalstromen. Woordvoerder Anthonita van Egmond: “Er komt minder bedrijfsafval binnen. Op dit moment hebben we nog geen cijfers, de situatie is erg veranderlijk, overall gaat het om een daling. We zien een toename in huishoudelijk afval, maar ook daar nog geen concrete cijfers.” Bedrijfsafval is deels ander afval dan huishoudelijk afval. Het is volgens Suez “niet zo dat het één het ander compenseert”.
Duurzame opwek
AVI’s produceren elektriciteit en warmte uit afvalverbranding. En deel van die energieopwek mogen zij als duurzaam aanmerken. De minister van Economische Zaken en Klimaat stelt ieder jaar vast hoeveel van het verbrande afval de AVI’s als groen mogen bestempelen, omdat het per individuele verwerker niet terug te herleiden is of er groen of grijs afval de ovens ingaat. Voor 2020 is het aandeel groen in de gemiddelde Nederlandse AVI vastgesteld op 52%.
Volgens Potters komt dat percentage niet in gevaar nu er meer plastic wordt verbrand in de ovens. “De sierteelt moet grote partijen weggooien [gewassen en bloemen, red.] waardoor we ook de hoeveelheid GFT-afval dat verbrand wordt zien toenemen.” Er is op dit moment te weinig capaciteit om GFT-afval te verwerken tot compost of te vergisten dus ook dat gaat naar AVI’s. Volgens Potters stijgt het aandeel groen dat wordt verbrand hierdoor en heft dat het aandeel grijs op dat wordt veroorzaakt door het hogere aandeel plastic.
Bedrijfsafval fors minder
Tot slot zegt Potters dat de hoeveelheid bedrijfsafval “fors is afgenomen” sinds het kabinet heeft besloten om horeca en scholen te sluiten, en daaropvolgend de detailhandel veelal zelf besluit om dicht te gaan. Ook de oproep om zoveel mogelijk thuis te werken, maakt dat bedrijven veel minder afval produceren, zegt Potters. “Ga maar na, normaal komt er een bulk afval van Schiphol, de Nederlandse Spoorwegen, scholen, kantoren, restaurants, winkels. Dat zien wij fors afnemen.” Potters kan geen exacte cijfers noemen van hoeveel kiloton bedrijfsafval er nu minder is. Om een beeld te geven: in het laatste jaarverslag van de brancheorganisatie staat dat in 2018 1,4 kiloton bedrijfsafval werd verbrand. Het grootste gedeelte verbrand afval is nog altijd huishoudelijk met 2,6 kiloton in 2018.
Er is een overcapaciteit in de sector. Er zijn dertien AVI’s met verbrandingscapaciteit voor 8,2 miljoen ton. Daarom wordt er veel afval uit het buitenland geïmporteerd om hier te verbranden. Tijdens de bankencrisis en eurocrisis zagen de AVI’s de totale hoeveelheid afval afnemen, waarop een nog grotere overcapaciteit ontstond.
Sinds begin dit jaar geldt bovendien een importheffing op buitenlands afval, wat het moeilijker maakt om de overcapaciteit te dekken. Het is nog te vroeg om te zeggen of de coronacrisis zal leiden tot een totale daling van de hoeveelheid afval en welk effect dat heeft voor de sector, zegt Potters. De opwek van elektriciteit en het voeden van stadswarmtenetten, waarop AVI’s veelal zijn aangesloten, komt nog niet in gevaar.