Direct naar inhoud

Groei groengasproductie vertraagt, maar ambities vragen om versnelling

Geplaatst in genre: Geplaatst in sectie:
Geschreven door:
Gepubliceerd op: 8 februari 2023

Cijfers van Netbeheer Nederland laten zien dat de productie van groen gas in Nederland in 2022 is gestegen naar 230 miljoen kubieke meter (2,25 TWh). Dit betekent een groei van 4% in vergelijking met 2021. Maar om de ambitie van 2 miljard kubieke meter groen gas in 2030 waar te maken, is een jaarlijkse groei van 31% nodig, stelt het Platform Groen Gas.

Groen gas is biogas dat is opgewerkt tot aardgaskwaliteit, wat het geschikt maakt om in te voeden op het gastransportnet van GTS of de distributienetten van de regionale netbeheerders. Met de wens om geen Russisch aardgas meer te gebruiken, en op termijn het aardgasverbruik zoveel als mogelijk te reduceren, liggen er stevige ambities voor de productie van deze hernieuwbare aardgasvervanger. In 2030 moet de productie van groen gas jaarlijkse 2 miljard kubieke meter aantikken.

Dat doel raakt steeds meer uit zicht. In 2022 is 230 miljoen kubieke meter groen gas geproduceerd, 9 miljoen kuub of 4% meer dan in 2021. In dat jaar bedroeg de groei jaar op jaar nog 12%. Beide groeipercentages zijn te laag om de ambitie voor 2030 waar te maken, daar is een jaarlijkse groei van 31% voor nodig. Deze afvlakkende groei baart het Platform Groen Gas zorgen. De branchevereniging vreest dat “de potentiële bijdrage van groen gas aan de verduurzaming van de warmtevoorziening en het energiesysteem niet gerealiseerd kan worden.”

Sla ingesloten LocalFocus-inhoud over
Ingesloten LocalFocus-inhoud overgeslagen

Platform Groen Gas wijt de afgevlakte groei in een toelichting aan een aantal factoren. “Een belangrijke oorzaak vormt de prijsstijging van biogrondstoffen. Het is een groot probleem voor de groengasproductie in Nederland dat sommige Europese landen hogere subsidies verstrekken, waardoor grondstoffen worden aangezogen door buitenlandse projecten. Het is zaak deze ontwikkelingen het hoofd te bieden en te keren.” Ook de vergunningssystematiek vormt een barrière. Een groengasproject heeft een doorlooptijd van drie tot acht jaar.

De groengasproducenten profiteren nauwelijks van de sterk gestegen gasprijzen. Een kuub groen gas zou toch minstens voor hetzelfde bedrag als een kuub grijs gas verkocht moeten kunnen worden, maar directeur van het Platfom Groen Gas Robert Goevaers vertelt dat het in de praktijk zo niet werkt. Veel producenten hebben langetermijncontracten afgesproken, omdat daarmee nou eenmaal het gemakkelijkst een lening van de bank wordt verkregen.

De contractprijs is daarbij vaak gebaseerd op de gemiddelde TTF-jaarprijs van het voorgaande jaar; dit sluit aan op de SDE-subsidiesystematiek. De groengasprijs loopt als het ware een jaar achter. Pas nu, in 2023, gaan de producenten profiteren van de gestegen gasprijzen van vorig jaar. Goevaers: “Dit systeem functioneert niet goed in deze volatiele markt.”

Bijmengverplichting

Goevaers ziet ook lichtpuntjes. Hij verwacht vooral veel van de bijmengverplichting die in 2025 van start gaat. In 2025 moet in totaal 150 miljoen kuub groen gas door de energieleveranciers afgenomen worden, op basis van een verdeelsleutel gebaseerd op de gaslevering aan kleinverbruikers. In 2030 gaat het al om 1,6 miljard kuub, hoewel dit vooralsnog slechts “een uitgangspunt” is. Hoe in de tussenliggende jaren van 150 miljoen naar 1,6 miljard moet worden toegewerkt, is nu nog onduidelijk.

Dat is niet de enige onduidelijkheid. Ook onbekend is wat gebeurt wanneer leveranciers in gebreke blijven bij de hun toebedeelde verplichting, of import van groen gas meetelt, welke grondstoffen in het productieproces zijn toegestaan en of waterstof een rol krijgt in de bijmengverplichting. Om de verplichting realistisch te maken zal er ook extra stimulerend beleid moeten komen, en zullen vergunningstrajecten korter moeten worden.

De bijmengverplichting “triggert wel”, zegt Goevaers. “Er zijn voldoende partijen die iets willen.” De nog bestaande onduidelijkheden helpen daarbij niet: investeerders hebben een hekel aan onduidelijkheid en houden hun hand op de knip. De brancheverenigingsdirecteur: “De grote vraag is: gaan we genoeg snelheid maken? We moeten in Nederland een systeem bouwen dat het beste is in heel Europa, zodat we onze grondstoffen hier houden en dat er hier geïnvesteerd wordt. Maar ja, je moet ook zorgvuldig zijn. Dat kost tijd.”

Een productiesite voor groen gas en biogas in de Noordoostpolder. (Foto: ANP/Sander Koning)