De Autoriteit Financiële Markten heeft “serieuze zorgen” over een prijsplafond voor gas zoals de Europese Commissie dat vorige week heeft voorgesteld. Het lost de energiecrisis niet op, maar kan deze “nog wel eens verergeren”. Die boodschap verkondigde AFM-bestuurder Hanzo van Beusekom donderdag ten overstaan van een groep Europarlementariërs in Brussel.
Een Europees prijsplafond voor gas moet pas ingaan als prijzen hier harder zijn gestegen dan elders in de wereld. Dat moet voorkomen dat het prijsplafond ertoe leidt dat er geen gas meer naar de Europese Unie komt omdat leveranciers er ergens anders een betere prijs voor kunnen krijgen.
Nederland heeft een juridische overwinning geboekt rond de vraag of het compenseren van kolencentrales die moeten stoppen neerkomt op staatssteun en dus gemeld moet worden in Brussel. Nederland vindt van niet, maar de Europese Commissie wilde zich er tot nog toe niet over uitspreken. Het dagelijkse bestuur van de EU wordt daar nu toe gedwongen door het Gerecht van de Europese Unie.
Het Nederlandse handelsplatform TTF heeft zich ontwikkeld tot benchmark voor gascontracten door heel Europa, maar Brussel vindt de TTF-prijzen niet representatief voor een deel van de markt en wil daarom een separate index optuigen. Er is veel scepsis over het nut van zo'n stap, omdat marktpartijen er ogenschijnlijk niet op zitten te wachten.
Als de hele Europese Unie de gasprijs loskoppelt van de stroomprijs op de manier zoals Spanje en Portugal dat deden, dan is Nederland een van de lidstaten met de hoogste kosten als gevolg van die maatregel. Dat staat in een kosten-batenanalyse van het zogeheten Iberische model dat de Europese Commissie verspreidde voorafgaand aan een nieuw beraad van Europese energieministers in Luxemburg.
De Europese Commissie wil voorkomen dat EU-landen straks weer tegen elkaar opbieden bij de inkoop van gas. Daarom komt ze met regels die tot meer gezamenlijke afstemming moeten leiden, zo staat in een brief die Commissievoorzitter Ursula von der Leyen woensdag stuurde naar de 27 EU-regeringsleiders.
Zowel vanuit het Europarlement als de lidstaten van de Europese Unie is er steun voor een Nederlands plan om de veiling van CO₂-uitstootrechten naar voren te halen. Op die manier moet het landenblok geld genereren om de afhankelijkheid van Russisch gas te verminderen.
De Europese Commissie is akkoord met het Nederlandse plan om €785 mln aan overheidsgeld te investeren in een aantal waterstofprojecten. De projecten moeten een belangrijke bijdrage leveren aan het Nederlandse doel om in 2030 minstens drie tot vier gigawatt (GW) aan productiecapaciteit voor waterstof te hebben.
In hun wanhopige zoektocht naar een uitweg uit de energiecrisis, hebben de lidstaten van de Europese Unie hun blik nu gericht op de Europese Centrale Bank. Die zou energiehandelaren die in geldproblemen zijn gekomen door de torenhoge energieprijzen van financiële steun moeten voorzien.
Europese Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen heeft zich vrijdag onomwonden uitgesproken voor een prijsplafond voor Russisch gas dat via pijpleidingen naar de Europese Unie vloeit. Von der Leyen is er “volledig van overtuigd” dat de “tijd rijp is” voor zo'n prijsplafond, liet ze weten na afloop van een onderhoud met christendemocratische parlementariërs in Duitsland.
De Europese Commissie werkt aan een “noodinterventie” en een “structurele hervorming” van de energiemarkt, waar de prijzen de afgelopen maanden zijn geëxplodeerd. Dat heeft voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie maandagmiddag gezegd tijdens een toespraak in het Sloveense Bled.
Tsjechië, dat het roterend voorzitterschap van de Europese Unie bekleedt, wil Europese energieministers bijeenroepen voor een speciaal spoedoverleg over de hoge energieprijzen. Dat maakte de Tsjechische premier Petr Fiala vrijdagmiddag bekend.
EU-energieministers stemmen dinsdag over Brussels voorstel om de gasconsumptie met 15% te reduceren. Het voorstel plaatst noord tegenover zuid, net als in de eurocrisis. Met dien verstande dat de grootste vragende partij -Duitsland- deze keer uit het noorden komt.
Kerncentrales openhouden en consumenten oproepen de thermostaat een graad lager te zetten om het gasverbruik omlaag te brengen. Deze -en andere- aanbevelingen doet de Europese Commissie aan de lidstaten nu de penibele situatie op de Europese gasmarkt verder dreigt te verslechteren.
Het Europees Parlement is er woensdag alsnog in geslaagd een akkoord te bereiken over enkele cruciale Brusselse klimaatwetten. Eerder staakten de stemmen over de wetten nog na onenigheid tussen de christendemocraten en de sociaaldemocraten, de twee grootste politieke groepen onder de Europese volksvertegenwoordigers.
De drie grootste fracties in het Europarlement hebben woensdag een akkoord bereikt over enkele cruciale onderdelen van het Brusselse pakket aan klimaatwetten. Vorige week liep onenigheid hierover nog uit op een impasse en het afblazen van stemmingen tijdens een plenaire vergadering in Straatsburg.
De commissies economische zaken en milieu van het Europarlement hebben zich uitgesproken tegen een groen label voor investeringen in gas en kernenergie. Een resolutie hierover werd dinsdag met 76 tegen 62 stemmen aangenomen. Als de plenaire vergadering van het Europarlement dit besluit begin juli bekrachtigt, is het omstreden plan van de Europese Commissie van tafel.
De Europese Unie verbiedt vanaf eind dit jaar de invoer van Russische olie die via tankers de Europese zeehavens binnenkomt. De olie die Rusland via pijpleidingen naar Europa brengt, valt wel voorlopig buiten de Europese sancties, zo maakte voorzitter Charles Michel van de Europese Raad van regeringsleiders maandag kort voor middernacht bekend.
Met strenge richtlijnen wil Brussel de EU-lidstaten dwingen om gebouwen in versneld tempo energiezuinig en klimaatneutraal te maken. Maar is een Europese aanpak wel verstandig, gelet op de grote verschillen tussen de lidstaten? Vooral in de sociale woningsector klinkt de roep om meer lokaal gestuurd maatwerk.
De Brusselse ambitie om de Europese afhankelijkheid van Russisch gas zo snel mogelijk af te bouwen, kan op brede steun rekenen. Maar of de deze week voorgestelde maatregelen voldoende zijn om de import dit jaar al met twee derde te reduceren, wordt betwijfeld.
Brussel rekent erop dat energieprijzen ten minste de rest van het jaar hoog blijven en werkt aan maatregelen die Europa daar minder kwetsbaar voor moet maken. De optie om lidstaten te verplichten hun gasvoorraden ieder jaar op 30 september tot een bepaald minimumniveau aan te vullen, is daarbij nadrukkelijk in beeld.
Er is meer tijd nodig om advies in te winnen over de gevolgen van een groen beleggerslabel voor kernenergie en gascentrales. Dat schrijven Europarlementariërs dinsdag aan de Europese Commissie. Die deed op oudejaarsavond het controversiële voorstel om kernenergie en gas op te nemen in de taxonomie, 's werelds eerste classificatiestelsel voor duurzame investeringen.
Bedrijven die straks hun gratis emissierechten moeten inleveren in ruil voor de CO₂-grensheffing die de Europese Unie wil invoeren, moeten die rechten weer kunnen terugkrijgen als de nieuwe heffing onvoldoende bescherming blijkt te bieden tegen oneerlijke concurrentie van elders.
Eurocommissaris Frans Timmermans krijgt er nog een zware dobber aan om zijn pakket aan klimaatwetten langs de EU-lidstaten te loodsen. De opname van de sectoren wegtransport en gebouwde omgeving in het emissiehandelssysteem ETS en het opzetten van een klimaatfonds tegen energiearmoede stuiten op veel verzet, zo bleek maandag tijdens een bijeenkomst van Europese milieuministers in Brussel.
De Europese Unie meldt zich met de borst vooruit op de VN-klimaattop in Glasgow. Het landenblok heeft zijn klimaatdoelen conform het Parijs-akkoord opgeschroefd en daar vooralsnog als enige ook concrete plannen en wetten voor gemaakt. Nu is het zaak anderen te bewegen het goede voorbeeld te volgen.
De sterk opgelopen gasprijzen zijn een bron van zorg voor Brussel, omdat het economisch herstel en het draagvlak onder de Europese klimaatplannen erdoor geschaad kunnen worden. Maar de steun aan burgers en bedrijven die moeite hebben om hun energierekening te voldoen, moet in eerste instantie van de lidstaten zelf komen.
De stijgende gasprijzen in Europa zijn niet het gevolg van het klimaatbeleid van de EU, maar toe te schrijven aan een unieke marktsituatie. Er is dan ook geen reden dat klimaatbeleid te temperen. Integendeel: er is alle aanleiding om er een schepje bovenop te doen.
EU-landen worstelen met de stijgende energieprijzen. Zij vrezen dat hun burgers en bedrijven dit jaar een fors hogere rekening op de mat krijgen, waardoor de koopkracht en het concurrentievermogen afnemen en het economisch herstel in de kiem wordt gesmoord.
Dat er een Europees prijskaartje komt te hangen aan de CO₂ die vrijkomt bij de verwarming van gebouwen en wegverkeer is wat het demissionair kabinet betreft niet langer een no-go. Na beoordeling van het Brusselse voorstel “staat het kabinet open in deze discussie”, schrijft demissionair staatssecretaris Yeşilgöz-Zegerius (EZK) vrijdag aan de Tweede Kamer.
Wil Nederland zijn klimaatdoelen halen, dan kan de CO₂-uitstoot van gebouwen en wegtransport niet langer onbelast blijven. Brussel heeft inmiddels een Europees systeem voor beprijzing van dergelijke emissies voorgesteld. Maar zo'n systeem is voor Nederland weinig effectief en laat sowieso nog wel even op zich wachten. Beter is het om zelf alvast te beginnen, zoals Duitsland al deed.