De Autoriteit Consument & Markt (ACM) heeft deze maandag zijn goedkeuring gegeven aan een set maatregelen die Tennet neemt ter voorkoming van stroomstoringen. Aanleiding voor de nieuwe maatregelen was een stroomstoring in Eindhoven in 2018, die veroorzaakt werd door de gelijktijdige uitval van twee verschillende 150 kV-stations.
Op 17 juni 2018 vond in twee 150 kV-stations van Tennet tegelijkertijd een gedeeltelijke uitval plaats. In het station Eindhoven-Zuid (26 MW) schakelden twee transformatoren af, en in Eindhoven-West (34 MW) viel een schakelinstallatie (gas insulated switchgear of GIS) uit. Eindhoven-Zuid was na vijf minuten weer in bedrijf, maar Eindhoven-West kon pas na 72 minuten weer in bedrijf worden genomen.
Als gevolg van de storing op de 150 kV-stations, kwamen 65.000 aansluitingen -zowel huishoudens als bedrijven- in Enexis-gebied zonder elektriciteit te zitten. Ook het vliegveld Eindhoven Airport werd getroffen. De verkeerstoren had een uur geen stroom, waardoor tien vluchten moesten worden omgeleid en acht vluchten waren vertraagd.
Tekortkomingen
Naar aanleiding van de storing heeft de ACM onderzoek gedaan naar de oorzaak, onder meer om te controleren of Tennet iets te verwijten viel. Als hoogspanningsnetbeheerder is Tennet wettelijk verplicht om “alles te doen wat redelijkerwijs binnen haar vermogen ligt om een onderbreking van het transport te voorkomen”.
Op basis van het eigen onderzoek concludeerde de ACM dat Tennet in aanloop naar de stroomstoring in Eindhoven niet al het mogelijke had gedaan om deze te voorkomen. Volgens de toezichthouder waren er onder meer “tekortkomingen in het proces van inrichting van de beveiligingen en ten aanzien van onderhoud en monitoring van sterpuntskabels”.
Deze bevindingen hadden in theorie tot een boete of een last onder dwangsom kunnen leiden voor Tennet, maar zover kwam het in de praktijk niet. De hoogspanningsnetbeheerder was het niet eens met de conclusies die de ACM had getrokken over het ontstaan van de storing. en in gesprekken die de twee partijen naar aanleiding van het ACM-rapport voerden, kwamen de netbeheerder en de toezichthouder tot een andere oplossing: Tennet zou een plan maken met verbetermogelijkheden om te zorgen dat onderbrekingen “zoveel als redelijkerwijs mogelijk” voorkomen worden. In plaats van een boete, zou Tennet dan de verplichting krijgen om dat plan uit te voeren.
Lerend vermogen
Het plan dat Tennet vervolgens heeft opgesteld, is nu door de ACM goedgekeurd. Het heeft volgens de toezichthouder “een breed bereik en ziet op aanzienlijk meer dan alleen de conclusies van de ACM in haar rapport over de specifieke stroomstoring in de omgeving van Eindhoven”. De maatregelen zijn dan ook geen concrete aanpassingen aan een of meerdere stations, maar hebben betrekking op meer algemene veranderingen in de bedrijfsvoering en de bedrijfscultuur.
Het plan van Tennet is onderverdeeld in vijf pijlers: medewerkers, processen, lerend vermogen, voorkomen (doeltreffend onderhoud), en cultuur. De eerste drie pijlers zijn vooral gericht op het creëren van een bedrijfscultuur waarin het kennisniveau van Tennet-personeel voortdurend up-to-date wordt gehouden zodat er een “continu proces van verbetering” en een “versterkt lerend vermogen” ontstaat.
De ACM is tevreden met de toezeggingen van Tennet en keurt het plan goed. Met die goedkeuring door de ACM is Tennet dus verplicht geworden het ook uit te voeren: formeel gaat het om een toezegging van Tennet die door het ACM-besluit nu bindend is geworden.
Het komt overigens vaker voor dat Tennet na een grote stroomstoring, en nadat is onderzocht wat er precies mis ging, een pakket maatregelen neemt om herhaling te voorkomen. Ook naar aanleiding van de grootste stroomstoring ooit, in maart 2015 in Diemen, presenteerde Tennet een plan van aanpak om de geleerde lessen in de praktijk te brengen. Die maatregelen werden in 2016 door de ACM goedgekeurd.