Trilemma

De Tweede Kamer lijkt met de Energiewet aan te sturen op het voortrekken van energiegemeenschappen, energiecoöperaties en decentrale opwek. Hiermee lijken fouten uit het verleden opnieuw te worden gemaakt. Tijd voor een geschiedenisles.

Interconnectoren zijn van groot belang voor een betaalbare, betrouwbare en duurzame elektriciteitsvoorziening. Het gebruik van deze interconnectoren is vastgelegd in complexe regels. Zo complex, dat marktpartijen zich niet meer met de discussie bemoeien.

Problemen met congestie en stijgende nettarieven zijn niet simpelweg inherent aan een transitie naar een grotendeels elektrisch energiesysteem. Dat leert een vergelijking met buurlanden en het zeer geëlektrificeerde Noorwegen.

Plannen om sluiting van het Groningenveld op te vangen met meer gas uit de Noordzee of de productie van groene waterstof komen niet op gang. De afhankelijkheid van buitenlands gas groeit dit decennium tot ongeveer 90%.

Sommige warmwatervoorzieningen zijn dermate krakkemikkig dat het onder de douche plots ijskoud of juist loeiheet kan worden als elders aan een kraan wordt gedraaid. In wezen speelt dit probleem ook op het elektriciteitsnet.

Een succesvolle transitie zal een optelsom zijn van grootschalige oplossingen met Europese integratie en van kleinschalige oplossingen zoals PV op dak. Lokale participatie is mogelijk en wenselijk, maar geen middel om de transitie rechtvaardiger te maken.

Er is tegenwoordig veel belangstelling voor witte waterstof: waterstof die van nature in de ondergrond voorkoment. Wat zou het mooi zijn als men dat op een vergelijkbare manier zou kunnen winnen als aardgas. Dat lijkt helaas niet het geval te zijn.

Afgelopen week stelde Stedin dat publieke laadpalen tussen 16.00u en 21.00u uit zouden moeten, om het elektriciteitsnetwerk te ontlasten. Een archaïsch voorstel dat toont hoe slecht de netbeheerder in staat is innovatieve oplossingen in te zetten en te stimuleren.

De Eerste Kamer heeft de afbouw salderingsregeling geblokkeerd. Inmiddels keert de wal het schip, want mede door de energiecrisis grijpen leveranciers nu zelf in. Dat verdient geen schoonheidsprijs, maar wel begrip. Het echte slachtoffer zouden wel eens dynamische contracten kunnen zijn.

Begin deze maand publiceerde de Duitse regering een “Kraftwerksstrategie”, een strategie voor elektriciteitsproductie met als doel een betrouwbare en een klimaatvriendelijke energievoorziening. Alhoewel, strategie is een groot woord. Het is een korte opsomming van voornemens die nog moeten worden uitgewerkt. Wordt het niet tijd dat Nederland ook zo´n strategie gaat vaststellen?

Leveranciers willen consumenten prikkelen om op marktprijzen te reageren. Netbeheerders willen het gedrag van consumenten sturen om congesties te voorkomen. Hoe werkt dat goed samen? Consumenten en bedrijven hebben behoefte aan één verhaal.

Ongeveer een jaar na het instellen van de sancties aangaande de export van Russische olie, is het tijd de balans op te maken. Hoe succesvol zijn deze sancties tot nu toe gebleken?

Met nieuw Europees beleid wordt de ruimte voor CO₂-uitstoot uit de industrie in een rap tempo verminderd. De grote vraag is hoe, maar ook óf de Nederlandse industrie kan verduurzamen. Voor een aantal industrieën lijken de meerkosten veel te hoog, ongeacht de keuzes die gemaakt gaan worden.

De Besluiten leveringszekerheid zijn dringend aan herziening toe. De introductie van de Energiewet en het bijbehorende Energiebesluit biedt daartoe een uitstekende gelegenheid. Maar de faillissementsregeling in het concept-besluit die ter consultatie is gepubliceerd, laat nog wel wat te wensen over.

Vorige maand bereikten de onderhandelaars van het Europees parlement en de lidstaten een akkoord over de hervorming van de Europese elektriciteitsmarkt. Het is geen structurele hervorming geworden en daarover heerst onder deskundigen grote opluchting. Trilemma zet enkele, maar zeker niet alle, opvallende elementen van deze hervorming op een rij.