JA21, SGP en BBB willen het voor organisaties zoals Urgenda moeilijker maken om rechtszaken tegen de staat aan te spannen. Zij pleiten voor een aanscherping van het Burgerlijk Wetboek op dit punt. Minister Jetten ziet dat niet zitten, tot grote opluchting van een aantal linkse partijen en zijn eigen D66.
Dat bleek deze woensdag tijdens een debat in de Tweede Kamer over een aanpassing van de Klimaatwet. Het is SGP’er Chris Stoffer een doorn in het oog dat belangenorganisaties zoals Urgenda via de rechter proberen het werk van beleidsmakers bij te sturen. Het Kamerlid wil daarom dat het Burgerlijk Wetboek zodanig wordt aangepast, dat er eerst “indringend wordt getoetst” of de organisatie in kwestie wel voldoende burgers vertegenwoordigd. Samen met BBB en JA21 diende hij hiertoe een motie in.
Verkeerde kant
“Wij controleren het kabinet en niet clubs als Urgenda, gesponsord en gesubsidieerd door de Postcodeloterij en ga zo maar door”, zei Stoffer. “Met deze motie wil ik precies dat soort dingen voorkomen. Als er een club is die heel veel mensen representeert, de ANWB bijvoorbeeld, prima. Dan kan ik daarmee leven. Maar dit soort clubs frustreren de zaak en zorgen ervoor dat wij als parlement en kabinet de dingen gaan doen die wij juist niet moeten doen, die ook compleet niet helpen en ook nog eens voor de gewone mensen in het land totaal de verkeerde kant opgaan.” Later in het debat zei Stoffer dat wat hem betreft “geen enkele club een zaak begint”.
“Dit soort clubs frustreren de zaak.”
Chris Stoffer
Die woorden riepen veel weerstand op bij een aantal linkse fracties. Suzanne Kröger van GroenLinks noemde het een heftige motie, waarmee “het zelfbenoemd staatsrechtelijk geweten van de Kamer zich van zijn lelijke kant laat zien”. Zij hield haar SGP-collega voor dat het Urgenda-vonnis ertoe heeft geleid dat het kabinet steviger klimaatbeleid is gaan voeren, iets wat volgens haar in het belang is van alle burgers. “Dat de heer Stoffer suggereert dat het hier om een particulier belangetje gaat, is beneden alle niveau.” Eenzelfde reactie gaf PVDA’er Joris Thijssen. Over deze linkse eensgezindheid zei Stoffer: “Laten ze maar even doorgaan, ik lust ze rauw.”
“Zelfbenoemd staatsrechtelijk geweten laat zich van zijn lelijke kant zien.”
Suzanne Kröger
De linkse fracties kregen steun van coalitiepartij D66. Volgens Raoul Boucke van die partij geeft het geen pas om de toegang van burgers tot de rechter te beperken. “Juist een partij als de SGP zou daar niet aan moeten tornen”, zei hij. “Mijn oproep is: trek deze motie in, doe het gewoon niet.” Van de andere drie coalitiepartijen reageerde alleen het CDA op het voorstel. Kamerlid Henri Bontenbal gaf aan begrip te hebben voor de frustratie van Stoffer, zeker daar waar het organisaties betreft die overheidssubsidie krijgen. Tegelijkertijd noemde hij de motie ook “verstrekkend”. Minister Rob Jetten (Energie en Klimaat, D66) ontraadde de motie om dezelfde reden als werd aangevoerd door zijn partijgenoot Boucke.
CO₂-reductiedoelen
Het debat deze woensdag was een vervolg op dat van vorige week. Op de agenda stond een aanpassing van de CO₂-reductiedoelen in Klimaatwet (van 49% naar 55% in 2030, en van 95% naar klimaatneutraliteit in 2050), nodig om die in lijn te brengen met de afspraken in het coalitieakkoord en met Europese regelgeving. Eerder bleek al dat een meerderheid van de Kamer achter de wetswijziging staat, hoewel PVDA en GroenLinks liever een steviger aanscherping hadden gezien. Als het aan de PVV ligt, wordt de Klimaatwet in zijn geheel ingetrokken. Dinsdag wordt er over de wijzigingen en de ingediende moties en amendementen gestemd.