Hoe de elektrische vliegschool overstapte op zonnestroom

De energietransitie wordt ook wel de grote verbouwing van Nederland genoemd. In deze zomerserie belicht Energeia de onvoorziene neveneffecten van deze verbouwing: van groot tot klein, en van mee- tot tegenvallers. Deze woensdag: E-Flight Academy vliegt goeddeels op zelf opgewekte zonnestroom. De overstap vergde een verbouwing op zich, inclusief overname van het naastgelegen evenementenbureau.

Een van de grootste verschillen tussen elektrische vliegtuigen en vliegtuigen op fossiele brandstof is het geluid dat ze produceren. “Ze zijn veel stiller. In de cockpit is het verschil enorm”, zegt mede-eigenaar Merlijn van Vliet van E-Flight Academy. “En op de grond hoor je ze niet of nauwelijks. Dat is met een Cessna natuurlijk wel zo, dus voor de omgeving is het een stuk prettiger.”

Vliegschool E-Flight Academy is een pionier op het gebied van elektrisch vliegen, en dat is niet onopgemerkt gebleven in de sector. De KLM Flight Academy laat een deel van de training voor nieuwe piloten uitvoeren op het Gelderse vliegveld Teuge, waar E-Flight Academy huist. Voor de vliegmaatschappij is het een manier om de vinger aan de pols te houden van de verduurzaming van de luchtvaart. Ook Defensie en de politie doen trainingsvluchten vanaf Teuge.

Want dat elektrische vliegtuigen stiller zijn is natuurlijk mooi meegenomen, wat ze echt interessant maakt is dat ze schoner zijn dan hun fossiele concurrenten en geen CO₂-uitstoten. Mits de elektriciteit groen is natuurlijk.

Kleine toestellen

In hoeverre de toekomst van de luchtvaart elektrisch zal zijn, is nog onduidelijk. Voor kleinere toestellen is elektrisch vliegen een realistische optie. Voor de grotere commerciële toestellen die lange afstanden overbruggen, lijken vliegmaatschappijen voor CO₂-reductie in te zetten op biokerosine en synthetische kerosine. Daartussenin zou hybride ook nog een optie kunnen zijn. Het Nederlandse Maeve Aerospace werkt bijvoorbeeld aan een hybride-elektrisch vliegtuig met tachtig zitplaatsen.

Voorlopig zijn volledig elektrische vliegtuigen nog erg klein. E-Flight heeft vier elektrische tweezitters, en plannen voor een vijfde. Het zijn toestellen die 175 kilogram kunnen dragen en een uur kunnen vliegen. Dat is genoeg voor een les van vijftig minuten met, mocht dat nodig zijn, tien minuten speelruimte. Daarna kan het vliegtuigje aan de stekker, waarna hij na een uur opladen weer klaar is voor de volgende vlucht.

Aansluiting

Nu kampen vliegvelden die willen overstappen op elektrisch vliegen vaak met het probleem dat hun aansluiting op het stroomnet niet groot genoeg is. Die is in de meeste gevallen aangelegd om de gebouwen van elektriciteit te voorzien, maar niet om meerdere vliegtuigladers op aan te sluiten. Zo ook op Teuge International Airport, zoals het vliegveld officieel heet.

“We hebben wel gekeken of we samen met andere partijen in de buurt een transformatorhuisje bij de hangar konden zetten, maar dan ben je zo twee- tot driehonderdduizend euro verder. En dan kijk je nog aan tegen een enorme wachtrij bij de netbeheerder”, zeg Van Vliet. “Dus toen dachten we: we doen het zelf wel.”

Evenementenbureau

Aanvankelijk huurde E-Flight een klein kamertje in een hangar op het vliegveld. De rest van de hangar werd onder meer gebruikt voor evenementen. Begin 2022 werd duidelijk dat de eigenaar van het pand af wilde. E-Flight rook een kans.

Samen met een andere partij op het vliegveld kochten ze de hele hangar en doopten deze om tot E-Deck. Daarmee werden ze ook eigenaar van de evenementenbusiness. Dat kwam goed uit, want nu kon de vliegschool naast professionele lessen ook proeflessen aanbieden aan beginners, of aan duurzame bedrijven bij wijze van teamuitje of in combinatie met een vergadering op locatie.

Met subsidie uit het coronaherstelfonds liet E-Flight de hangar verduurzamen. Op het dak kwamen ruim vijfhonderd zonnepanelen en naast het pand een batterij van 500 kW die in tweeënhalf uur oplaadt. Als de vliegschool en het evenementenbureau hun verbruik slim op elkaar afstemmen, is dat genoeg voor het aansluiten van vier vliegtuigladers (44 kW per stuk) en tien laadpalen voor de auto’s van bezoekers (van 11 kW), aan de voorzijde van het pand.

Uitdaging

De verbouwing was nog een uitdaging op zich, omdat er niet één bedrijf was dat alles in één klap kon doen. “Het was een heel gedoe”, zegt Van Vliet. “We hebben met grote energieleveranciers gesproken. Iedereen zei dat het makkelijk moest kunnen, maar nog niemand had het echt gedaan.”

Uiteindelijk huurde E-Flight drie bedrijven in en stuurde de verbouwing zelf aan. Dat liep niet altijd soepel. Zo sloot de ontwikkelde software niet helemaal aan op de accu. Maar uiteindelijk lukte het toch om vrijwel het hele bedrijf op zonne-energie te laten draaien, zegt Van Vliet. Zowel de vlieglessen als de evenementen.

Daarbij helpt het dat vliegen en mooi weer goed samengaan. Bij regen, bewolking en wind wordt er al snel niet gevlogen. Anders gezegd: als de vliegtuigbatterijen moeten laden, schijnt vaak de zon. Alleen in de winter volstaat de opwek met zonnepanelen niet altijd, en is de netaansluiting nog nodig.

Optimaliseren

De volgende fase is het optimaliseren van het verbruik. De batterij is immers niet groot genoeg om het pand en alle laders op vol vermogen te laten verbruiken. Een energiemanagementsysteem en een slimme batterij moeten helpen bij het optimaal inzetten van de opgewekte zonne-energie.

Het bedrijf is nu aan het leren wat de meest efficiënte verdeling is, zegt Van Vliet. Dat verschilt per dag. “In principe is de batterij groot genoeg voor onze activiteiten, maar als we een groot evenement met frietkramen hebben, dan moeten we anders inladen. Dat doen we met NRG2fly – een bedrijf dat gespecialiseerd is in laadoplossingen op vliegvelden.”

Over het algemeen lijkt er nog genoeg groei te zitten in de huidige opzet. Afgelopen maand voerde E-Flight 175 vluchten uit, en kwam het verbruik uit op 2640 kWh. “Dezelfde maand hebben we 6000 kWh aan het net teruggeleverd”, zegt Van Vliet. “Dus we hadden nog wel drie keer zo veel kunnen vliegen. We kunnen nog prima twee kisten erbij hebben.”