CDA kiest voor ‘Europees ambitieus klimaatbeleid’

Het CDA wil de Parijs-doelen halen met ambitieus klimaatbeleid, maar dan wel met behoud van gelijk speelveld in Europa. “Daarom volgen we de Europese klimaatdoelen en passen we de Nederlandse klimaatwet daarop aan”, schrijft de partij in haar concept-verkiezingsprogramma.

Concreet wil de partij alleen nationale doelen voor uitstoot die niet onder onder het Europese emissiehandelssysteem ETS valt. De industrie en de energiesector, die al langer onder het ETS vallen, “worden bekeken en beoordeeld vanuit een Europese aanpak”, aldus de partij. Uit het programma volgt dat dat ook geldt voor sectoren die onder ETS-2 gaan vallen, dat in 2027 officieel van start gaat. Dat betreft onder meer de gebouwde omgeving en de transportsector.

Het betekent ook dat de partij de nationale CO₂-heffing definitief wil afschaffen, “want we willen bedrijven niet wegjagen”. CDA pleit al langer voor het afschaffen van die regeling, maar het demissionaire kabinet wil vooralsnog niet verder gaan dan het opschorten ervan. Verder willen de christendemocraten een “buurlandentoets” invoeren bij nieuwe of veranderende regelgeving, om een gelijk speelveld te borgen.

Het CDA zet naar eigen zeggen in op groene industriepolitiek. Onder meer door het voortzetten van de maatwerkaanpak, waarbij het kabinet een-op-een-afspraken maakt met bedrijven met de grootste CO₂-uitstoot over versnelde verduurzaming. Die maatwerkaanpak moet gekoppeld worden aan “een langetermijnstrategie om groene industrie naar Nederland te halen en te behouden”.

Congestie

De partij constateert dat de uitvoering van de energietransitie vastloopt op “een overbelast elektriciteitsnet, gebrek aan betaalbare en groene infrastructuur, door lange procedures en een tekort aan arbeidskrachten”.

Netcongestie wil het CDA oplossen door vergunningsprocedures drastisch te versnellen, onder meer door versnelde beroepsprocedures en meer vergunningvrije ruimte. Een wetswijziging moet ertoe leiden dat de bouw van energieprojecten die op termijn tot minder stikstofuitstoot leiden, niet komt stil te liggen. Daarbij moeten de kansen voor flexibiliteit en energieopslag maximaal benut worden, bijvoorbeeld door flexibele contracten te stimuleren op bedrijventerreinen en energiehubs.

De kosten voor de uitbreiding van elektriciteitsnetten wil het CDA “spreiden over generaties”. Het programma stelt er niet bij hoe dat moet gebeuren, bijvoorbeeld via een langere afschrijvingstermijn voor investeringen of via een amortisatiesysteem met overheidsleningen, een optie die het demissionair kabinet nu onderzoekt.

Wel kijkt de partij van lijsttrekker Henri Bontenbal ook op dit vlak naar buurlanden, maar dan vooral om hen te laten meebetalen aan de aanleg van het elektriciteitsnet op de Nederlandse Noordzee. Afspraken over het dragen van deze kosten noemt het CDA een belangrijke voorwaarde voor de verdere uitrol van wind op zee.

Geen opties uitsluiten

Wat het CDA betreft heeft Nederland niet de luxe om opties uit te sluiten in de energietransitie. “We investeren in een goede mix van kernenergie, windenergie, zonne-energie, waterstof, groen gas, duurzame biomassa, aardwarmte en schone brandstoffen.”

De partij wil doorgaan met de ontwikkeling van twee nieuwe kerncentrales. Het demissionaire kabinet zet in principe in op vier, al bleek in mei dat het onzeker is in hoeverre nummer drie en vier haalbaar zijn. Daarnaast wil het CDA de ontwikkeling stimuleren van kleine, modulaire kernreactoren (SMR’s). Dat laatste gebeurt bij voorkeur in samenwerking met andere geïnteresseerde Europese landen, om de kosten beheersbaar te houden.

Ook CO₂-afvang en -opslag (CCS) vormt wat de christendemocraten betreft een belangrijk stuk in de verduurzamingspuzzel. In elk geval voor industriële processen waarbij CO₂-uitstoot onvermijdelijk is, maar op termijn ook om negatieve emissies te kunnen bewerkstelligen. De partij wil “zo snel mogelijk” beginnen met de aanleg van CO₂-infrastructuur. “We benutten daarvoor de locatie van minimaal één elektriciteitscentrale die in 2030 geen kolen meer verbrandt.”

Leden van het CDA kunnen nog wijzigingen voorstellen in het verkiezingsprogramma. Die amendementen komen in stemming op het partijcongres op 6 september in Rotterdam. Dan wordt ook het definitieve verkiezingsprogramma vastgesteld.