Laat schaarse monteurs niet onnodig een trapje halen

Als we tempo willen maken, maken details veel verschil. Wanneer we hier geen aandacht voor hebben, verliezen we tijd en dat kunnen we ons niet permitteren. Dat betoogt Martha van den Hengel in onderstaande opinie.

Bijna elke dag staat de energietransitie in het nieuws. Vergeleken met alle discussies over snelheid en betaalbaarheid lijkt dit een onbelangrijk detail: een warmtepomp die zo ontworpen is, dat er een trap nodig is om hem aan te sluiten. Toch doet het er absoluut toe. Want juist als we tempo willen maken, maken dit soort details veel verschil; een trapje halen kost gewoon tijd. Dat tijdverlies kunnen we ons niet permitteren.

Terwijl huishoudens en bedrijven willen overschakelen op elektrisch koken, rijden en verwarmen, is er een groot tekort aan monteurs en installateurs. De reflex is vaak om te focussen op werving en scholing. Maar daarmee redden we het niet. De installatiebranche heeft de komende vijf jaar maar liefst 121.000 nieuwe technici nodig. De echte doorbraak ligt daarom in het beter ondersteunen van de technici die we nú al hebben. Niet harder werken, maar slimmer.

Waar het misgaat

Monteurs kunnen hun werk vaak niet optimaal doen. Een warmtepomp die te groot is om door een vlisotrap te kunnen. Of hij heeft een aansluiting aan de onderkant waar je niet goed bij kunt. Bij het verzwaren van het elektranet moet de opengegraven straat elke vrijdag dicht om hem maandag weer open te graven. Fijn voor de bewoners, maar veel extra en onnodig werk voor de infra-aannemers. Of kijk naar de eindeloze stroom formulieren. Het lijken kleine zaken, maar bij elkaar opgeteld leggen ze een flink beslag op de tijd en energie van vakmensen.

Te veel jonge mensen verlaten hierdoor de sector. De oorzaak: het perspectief van de mensen die het werk daadwerkelijk uitvoeren, wordt niet meegenomen bij het ontwerp van processen of producten. Gemeenten en producenten vergeten vaak de consequenties voor de mensen die het werk uitvoeren.

Meedenken loont

Gelukkig zijn er oplossingen: warmtepompen in delen leverbaar maken, standaardisatie van onderdelen, klikbare elektra-aansluitingen, een straat een volle week afsluiten om door te pakken. Allemaal suggesties van uitvoerende vakmensen. De winst is aantoonbaar. De tijd voor het installeren van een warmtepomp daalde van 32 uur naar 15 uur. In plaats van 100 meter kabel per week leggen dezelfde ploegen nu 700 meter. Meedenken leidt tot veel hogere arbeidsproductiviteit.

Zet de uitvoerder centraal

Willen we vaart maken met de energietransitie, dan moeten we de uitvoerders als hoofdrolspelers behandelen. Zij weten hoe het iedere dag sneller, slimmer en veilig kan. Geen plannen en besluiten meer zonder deze vakmensen erbij te betrekken. Want zonder monteurs, geen warmtepompen, geen zonnepanelen en geen elektriciteitsnet. Zonder techinici geen duurzame toekomst.