Het is dan eindelijk zover, er ligt een nieuw regeerakkoord. Lang naar uitgekeken. En natuurlijk heb ik extra interesse in wat ze hebben opgeschreven over energie. Omdat ik die dagen nogal druk was zag ik eerder de reacties van de branche dan de tekst zelf. En wat mij opviel is dat reacties vrij mild waren. Opgelucht zou ik het bijna noemen.
De signalen vooraf waren natuurlijk niet al te best. Het was hopen op de VVD om (iets van) de verduurzamingsambitie overeind te houden. Best zorgelijk, want de VVD heeft zich natuurlijk nooit eerder als de kartrekker hiervan laten zien. Voor NSC en BBB was het geen speerpunt en de grootste partij was zelfs op zoek naar de shredder. Vanuit die optiek begrijp ik de opluchting wel.
Toch denk ik dat het tijd is om een duidelijk statement te maken. Ik word er niet blij van! Misschien niet zo slecht als we allemaal vreesden. Maar toch nog steeds wel echt een hele forse stap achteruit.
De doelstelling voor 2050 blijft overeind, valt er te lezen. Geweldig! Maar de maatregelen die er onder liggen worden wel behoorlijk uitgekleed met bezuinigingen of werken zelfs averechts.
De extra CO₂-heffing gaat niet meer door. Weg extra stimulans om je bedrijf te verduurzamen. Rode diesel terug. Het zal niet eens gigantische impact hebben, maar het signaal alleen al! En je mag rustig gasketeltjes blijven ophangen na 2026, laat die warmtepomp maar zitten.
Een zwalkende overheid is misschien wel het meest frustrerende wat er is voor bedrijven. De energietransitie vraagt namelijk om extreem grote investeringen. Daarvoor wordt veelal naar “de markt” gekeken. De overheid heeft namelijk noch het geld, noch de competenties in huis.
Vaak zitten er jaren van werk en ontwikkelgeld in voordat we tot een besluit kunnen komen. In dat soort besluiten zitten al genoeg risico’s, daar hoeven we niet ook nog een onvoorspelbare overheid bij. Je zal maar bijvoorbeeld net een grote investering gedaan hebben om je CO₂-uitstoot zwaar terug te dringen of je installatiebedrijf zwaar opgeschaald hebben om overal de warmtepompen te gaan ophangen.
Heeft alleen het bedrijfsleven hier dan last van? Welnee, de burgers natuurlijk ook! Ik heb de klucht van het salderen van de zonnepanelen tot het laatst bewaard. Hulde aan de huidige minister dat hij een impopulaire, maar zo ontzettend nodige, maatregel wilde nemen. Dat zien we niet vaak meer. Hulde aan de Tweede Kamerleden die vóór hebben gestemd en niet hebben toegegeven aan verkiezingsretoriek! En dan tenslotte opperste verbazing over de schijnbeweging van de Eerste kamer die zijn weerga niet kent.
Je zou kunnen zeggen: eind goed, al goed. Maar hoe kunnen we ooit verantwoorde investeringsbeslissingen nemen als we niet meer kunnen vertrouwen op een consistente overheid. En hoe krijgen we ooit draagvlak van de burgers voor energietransitie.
Ik kan dus maar één conclusie trekken. We rijden keihard de verkeerde kant op, ik schat zo met ongeveer 130 kilometer per uur.