Het is nagenoeg zeker dat de parlementaire enquête over de gaswinning in Groningen na de verkiezingen van maart zal plaatshebben. Dat blijkt uit een brief van het presidium van de Tweede Kamer. Nog deze maand start een tijdelijke commissie met het voorbereidende onderzoek.
Zo’n anderhalf jaar geleden besloot de Tweede Kamer unaniem dat de gaswinning in Groningen en de gevolgen daarvan onderwerp moeten zijn van een parlementaire enquête. Destijds is afgesproken dat de voorbereidingen hiervan pas zullen starten op het moment dat zowel de schade-afhandeling als het versterkingsproces op de rails staan. Dat is nu het geval, zo vindt de Kamer –hoewel er nog altijd veel kritiek is op de aanpak. Daarom kan nog deze maand een tijdelijke commissie beginnen met de voorbereidingen op de enquête.
Doel van de enquête, zo schrijft het presidium, “is te komen tot waarheidsvinding met betrekking tot de gebeurtenissen in het (recente en verdere) verleden en daaruit lessen te trekken”. Er moet in elk geval aandacht worden geschonken aan de oorspronkelijke afspraken met private partijen die hebben geleid tot de oprichting van het zogenoemde gasgebouw. Ook dient er te worden gezocht naar een antwoord op de vraag hoe het kan dat de gaswinning na de beving van Huizinge in 2013 is opgeschroefd. Verder zijn van belang: de schade-afhandeling, de inzet van de aardgasbaten en de effecten van de bevingen op de veiligheid, gezondheid en het welzijn van Groningers.
“Het onderzoek moet zich niet alleen richten op de rol van het kabinet, maar ook op de rol van het parlement, de rol van decentrale overheden, de rol van private partijen zoals onder meer de NAM, EBN, Shell en Exxon en de rol van partijen die adviezen hebben uitgebracht, zoals het Staatstoezicht op de Mijnen, het KNMI en de Mijnraad”, schrijft het presidium verder. “De commissie EZK [Economische Zaken en Klimaat, red.] raadt aan om na te gaan wat er gedaan is met uitgebrachte adviezen van deze partijen en het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. De commissie vindt het ook raadzaam in de parlementaire enquête de rol van binnenlandse en buitenlandse contracten rond gaslevering te beschouwen; dit in relatie tot de prognoses en afspraken rond de jaarlijks te winnen hoeveelheid aardgas.”
Behoorlijke klus
Naar verwachting zal de tijdelijke commissie “een behoorlijke klus” hebben aan het voorbereidend onderzoek. Het presidium denkt dat het daar tot aan de Tweede Kamer-verkiezingen in maart voor nodig heeft. Daarmee ligt het voor de hand dat de daadwerkelijke enquête door de nieuwe Kamer wordt opgestart, maar het presidium benadrukt dat de tijdelijke commissie zelf over de planning gaat.
Het verdient de voorkeur, zo meldt de brief, dat de leden van deze commissie in het verleden niet betrokken zijn geweest bij het onderwerp. Dat maakt het onwaarschijnlijk dat huidige en voormalige portefeuillehouders in de commissie zullen plaatsnemen. In beginsel zullen de tijdelijke commissie en de enquêtecommissie dezelfde samenstelling kennen. Namen en rugnummers zijn nog niet bekendgemaakt.
De opdracht die het presidium geeft aan de tijdelijke commissie is gelijk aan het voorstel dat de commissie van EZK heeft gedaan. Kamerlid Agnes Mulder van het CDA, woordvoerder namens haar partij op dit dossier en lid van de EZK-commissie, zegt blij te zijn dat het voorstel in zijn geheel is overgenomen.