Het kabinet moet sneller werk maken van de opschaling van flexibel elektrisch vermogen. Gebeurt dat niet, dan komt de voortgang van de energietransitie en het behalen van de klimaatdoelen in gevaar, betoogt een coalitie van energiebedrijven en Natuur & Milieu in een ‘Flex Manifest’ dat zij dinsdag hebben aangeboden aan de Tweede Kamer.
Het Flex Manifest is ondertekend door Eneco, Engie, Essent, Gasunie, Vattenfall, Greenchoice, Giga Storage, Energie-Nederland en Natuur & Milieu. Het is een reactie op de eerste aanzet voor een Nationaal Plan Energiesysteem (NPE) die minister Rob Jetten (Klimaat en Energie, D66) in juni naar de Kamer stuurde. De contouren van dat plan bevatten volgens de partijen achter het manifest “goede aanknopingspunten”, maar om tijdig een klimaatneutrale energievoorziening te realiseren is er meer nodig, en moet er vooral meer snelheid gemaakt worden, zo luidt de kernboodschap van het manifest.
In het manifest benoemen de partijen vier “no-regret maatregelen” die wat hen betreft op korte termijn ingevoerd moeten worden. Dat zijn een “programmatische aanpak gericht op een klimaatneutrale energievoorziening”, een focus op flexibiliteit in het systeem voor zowel korte als lange termijn, het benutten van de potentie van vraagsturing en een herziening van de nettariefstructuur.
De eerste maatregel komt erop neer dat bedrijven uit de sector het kabinet vragen om meer duidelijkheid over wat er van welke techniek wordt verwacht. Ook is het volgens het manifest “wenselijk om zo snel mogelijk duidelijkheid te krijgen over welke technieken bij voorbaat niet gewenst zijn” en moet er een helder afbouwpad komen voor fossiele emissies met “concrete ambities en meetbare doelen”.
De overige drie maatregelen zijn specifiek gericht op het creëren van meer “klimaatneutraal flexibel elektrisch vermogen” in het energiesysteem. Dat een toekomstig, klimaatneutraal energiesysteem over voldoende flexibiliteit zal moeten beschikken, is geen nieuw inzicht. Het energiesysteem van de toekomst zal voor een belangrijk deel draaien op weersafhankelijke bronnen, een groter deel van het eindverbruik zal plaatsvinden in de vorm van elektriciteit én verschillende energiesystemen (elektriciteit, warmte en gassen) zullen aan elkaar gekoppeld moeten worden. Om daar op tijd te komen, is nu direct actie en overheidsregie nodig, stellen de energiebedrijven en Natuur & Milieu.
Krachtig overheidsingrijpen nodig
Een vergelijkbaar geluid klonk deze woensdag in de Tweede Kamer, waar een aantal rapporten van het Uitvoeringsoverleg Elektriciteit werden toegelicht door Hans-Peter Oskam van Netbeheer Nederland, Olof van der Gaag (NVDE) en Roger Miesen (RWE). Ook zij waarschuwden dat de tijd om de noodzakelijke maatregelen te nemen beperkt is: “Over honderd maanden is 2030 al voorbij”, aldus Van der Gaag.
Oskam herhaalde tegenover de aanwezige Kamerleden de oproep die Netbeheer Nederland in juni ook deed toen Jetten de eerste contouren voor een nationaal energieplan presenteerde. Noodzakelijk om de duurzame ambities uit het Energieakkoord te halen is volgens Netbeheer Nederland “energieplanologie”, oftewel een sterke overheidssturing op alle onderdelen van het systeem.