Stemming

De spanningen tussen Israël en Iran lijken de afgelopen week te zijn afgenomen, en dat is zichtbaar in de gasprijs. De risicopremie – een voorschot op een prijsstijging op basis van het risico van escalatie van het conflict – is daardoor gedaald.

De energieprijzen zijn de afgelopen week de hoogte ingegaan op basis van zorgen over het conflict in het Midden-Oosten. Er wordt gevreesd voor escalatie. De gasmarkt is leidend op de weg omhoog.

Russische raketten en drones hebben deze donderdag een grote elektriciteitscentrale in de buurt van Kyiv vernietigd, en ook elders in het land zijn diverse elektriciteitscentrales getroffen. In een reactie stijgt de gasprijs.

De uitstoot van installaties die deelnemen aan het Europese emissiehandelssysteem daalde in 2023 met 15,5%, de grootste procentuele daling sinds het begin van de emissiehandel in 2005. Dat maakte de Europese Commissie woensdag bekend.

Frankrijk speelt een belangrijke rol in de prijsvorming in Noordwest-Europa. Het nucleaire productiepark kent een erg goede beschikbaarheid, en samen met wind- en waterkracht zorgt dit voor lage prijzen en veel export.

TenneT en Gasunie en andere partijen lanceerden deze donderdag het Nationaal Energie Dashboard. Data kunnen “een sleutelrol spelen in het slimmer omgaan met energie”, aldus de initiatiefnemers.

De prijs voor CO₂-emissierechten weet zich niet te herstellen. De extra verkoop van rechten door de Europese Commissie heeft geleid tot een neerwaartse spiraal, zei RWE-topman Markus Krebber donderdag.

In 2023 werd een recordhoeveelheid elektriciteit (25 TWh) geëxporteerd, stelt het CBS. Het grootste gedeelte ging naar Duitsland (10 TWh), volgens het CBS mede vanwege het sluiten van kerncentrales daar.

Voor het weekeinde bereikte de gasprijs het voorlopig laagste punt, mede doordat de elektriciteitscentrales veelal uit de markt werden gedrukt door windturbines. Deze week nam de wind af en daarmee nam de gasprijs toe.

De CO₂-prijs is dusdanig laag, dat de Nederlandse bodemprijs in 2024 wel eens relevant zou kunnen worden. Op dit moment is de nationale CO₂-heffing voor het lopende jaar een stuk hoger dan de huidige koers.

De prijs voor CO₂-emissierechten zag eind vorige week de bodem onder zich vandaan getrokken worden. De vraag is wanneer bedrijven en elektriciteitsproducenten op grote schaal instappen en hun toekomstige uitstoot gaan afdekken.

De hernieuwbare bronnen drukken de prijs op de spotmarkt voor elektriciteit. De zachte temperaturen dragen daar aan bij, wat ook op de gasmarkt goed zichtbaar is.

De tijd van lengende dagen is aangebroken, en ook de zonkracht neemt elke dag toe. Zonnestroomproductie wist in januari 2024 de aandacht op zich te vestigen, blijkt uit cijfers van Energieopwek.

De stormen Isha en Jocelyn leverden deze week grote hoeveelheden windenergie op. Op de dagvooruitmarkt leidde dit tot twee uren met negatieve prijzen. Het echte vuurwerk kwam van de onbalansmarkt, waar in de richting opregelen prijzen van bijna €2.500 per MWh tot stand kwamen.

Het weer kent begin komende week een omslag, met zachtere temperaturen en veel wind. Hoewel dit weerbeeld waarschijnlijk geen lang leven beschoren zal zijn, is het samen met de goed gevulde gasbergingen bepalend voor de prijsvorming op de aardgasmarkt.