De jaarlijkse investeringen van netbeheerders in de energie-infrastructuur stijgen van €8,4 mrd in 2024 tot ruim €15 mrd in 2040, blijkt uit een nieuwe studie van PWC. Dat betekent een forse stijging ten opzichte van de investeringsprognose van een jaar geleden.
De nieuwe prognose is een vervolg op een PWC-studie uit 2021 over de financiering van de energietransitie in opdracht van Netbeheer Nederland. Destijds kwam PWC tot de conclusie dat TenneT en de drie grote regionale netbeheerders tot 2050 meer dan €100 mrd zouden moeten investeren in de elektriciteits- en gasnetten. Vorig jaar maakte PWC een update van deze studie, met als belangrijkste conclusie dat de jaarlijkse investeringen tot 2030 nog veel hoger zijn: zo’n €8 mrd per jaar, oftewel €69 mrd in de periode 2023-2030. Dat betekende toen een verdubbeling van de eerdere prognose.
Nu is opnieuw een update gemaakt van de investeringsprognose, en opnieuw vallen de verwachte investeringen hoger uit. In plaats van tot 2030 heeft PWC nu een prognose gemaakt van de benodigde netinvesteringen tot 2040. In die periode stijgen de jaarlijkse investeringen van de netbeheerders volgens PWC van €8,4 mrd in 2024 tot ruim €15 mrd in 2040. Dat komt neer op zo’n €219 mrd aan totale investeringen tussen nu en 2040. Het overgrote deel daarvan heeft betrekking op uitbreiding van het elektriciteitsnet.
De nieuwe update was volgens Netbeheer Nederland nodig vanwege de toenemende zorgen over de betaalbaarheid van de energienetten. Op basis van de nieuwe inzichten voorzien de netbeheerders tussen nu en 2040 een jaarlijkse stijging van de nettarieven voor elektriciteit tussen 4,8% en 6,7%. Dat is exclusief inflatie. De totale netbeheerkosten voor elektriciteit en gas nemen volgens PWC toe van €9 mrd in 2024 naar €22 mrd in 2040.
De opnieuw gestegen investeringsprognose toont volgens Netbeheer Nederland “de impact van overheidsbeleid en systeemkeuzes op de netkosten en nettarieven aan”. De branchevereniging pleit daarom voor “tijdige, duidelijke ontwerpkeuzes voor het energiesysteem”.
Verdeling van de kosten
Op dit moment loopt er een interdepartementaal beleidsonderzoek (IBO) naar de bekostiging en financiering van de elektriciteitsinfrastructuur. De uitkomsten hiervan worden verwacht in het eerste kwartaal van 2025. Het IBO moet leiden tot concrete aanbevelingen over hoe en door wie de stijgende netwerkkosten gefinancierd kunnen worden.
Een mogelijkheid zou bijvoorbeeld zijn om energie-infrastructuur deels vanuit de schatkist te betalen in plaats van volledig via de nettarieven. Ook is het een optie om de investeringen over een langere termijn af te schrijven, waardoor de kosten op korte termijn minder snel stijgen en toekomstige generaties meer meebetalen aan de netuitbreidingen die in de komende jaren gedaan worden.