Trilemma

Deze wijkgerichte aanpak is een riskante strategie voor het verduurzamen van de gebouwde omgeving. In plaats daarvan moet de regering daarom veel meer werk maken van het meekrijgen van het gros van de woningeigenaren, niet alleen in de uitverkoren 46 wijken.

Paul Giesbertz plaatst kanttekeningen bij de jaarlijkse monitor van de Europese gas- en elektriciteitsmarkten door Acer.

Begin november worden de regels voor de koppeling van de Europese elektriciteitsmarkten aangepast. Het bericht hierover bij uitvoeringsorganisatie JAO valt nauwelijks op in de stroom van marktberichten vanuit de netbeheerders. De wijziging kan echter behoorlijke gevolgen hebben voor internationale handel in elektriciteit.

Deze maandag heeft minister Ollongren de winnaars bekend gemaakt van de tweede ronde van subsidietoekenningen voor het Programma Aardgasvrije Wijken (PAW). Maar liefst 71 gemeenten doen een gooi naar een deel van de pakweg €100 mln die de minister te vergeven heeft. Ondertussen zijn veel van de ambitieuze plannen uit 2018 nog niet verwezenlijkt.

De uitrol van zon en wind gaat zo hard, dat de ambities voor 2030 al gehaald lijken te zijn voordat de regio’s hun plannen daartoe -de Regionale Energiestrategieën- gemaakt hebben. De vraag is wat deze dan nog precies gaan toevoegen.

Alom klinkt de roep om de lokale democratie te versterken en burgers meer te betrekken bij zaken als de Omgevingswet, de energietransitie, aardgasvrije wijken en regionale energiestrategieën. Het kabinet zet in op het ondersteunen van volksvertegenwoordigers. De Kamer lijkt echter aan te sturen op het inzetten van burgerpanels om maatschappelijk draagvlak voor RES’sen te vinden. Dat klinkt weliswaar democratisch, maar hoeft het niet te zijn. Integendeel, de kans is groot dat emoties zwaarder gaan wegen dan kennis en feiten en dat de macht komt te liggen bij de partij die de panelleden selecteert en begeleidt.

Firan, zusterbedrijf van netbeheerder Liander, heeft een renewable energy matching tool onthuld. De RE-matchingtool geeft een landelijk overzicht van de lokale mogelijkheden voor decentrale netten zodat nieuwe initiatieven sneller, efficiënter en tegen lagere maatschappelijke kosten kunnen worden gerealiseerd dan via traditionele elektriciteitsaansluitingen.

In augustus gingen in Californië de lichten uit, en natuurlijk ook de airconditioning. Caiso, de Independent System Operator, gaf opdracht om belasting af te schakelen. Op 14 augustus werd 1.000 MW afgeschakeld gedurende maximaal anderhalf en op 15 augustus 470 MW gedurende een half uur. De ingreep werd gedaan om een grotere storing of zelfs een totale black-out te voorkomen.

De afgelopen dagen is veel te doen over kernenergie. Moet er wel of niet een marktconsultatie komen en is kernenergie wel of niet goedkoper dan zon- en windenergie als alle systeemkosten worden meegenomen? Mogelijk wel goedkoper, stelt adviesbureau Enco in een rapport dat is opgesteld in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

Elektrificatie van de industrie, gebouwde omgeving en mobiliteit is synoniem geworden voor verduurzaming. De komende jaren wordt de elektriciteitsmix inderdaad in razend tempo vergroend met vooral productie uit zon en wind. Maar een fors deel van de vraag wordt het komende decennium nog altijd ingevuld met kolen- en gascentrales. Zolang dat de situatie is, is elektrificatie van bijvoorbeeld de industrie voor het klimaat weinig zinvol. Extra vraag leidt immers niet tot extra wind of zon maar tot extra draaiuren voor deze centrales.

De Belgische elektriciteit-TSO Elia consulteert momenteel de markt over de wijze waarop het beste betaald kan worden voor capaciteit die Elia contracteert ten behoeve van de balanshandhaving. De vraag die daarbij voorligt is of voor gegunde contracten de specifieke vraagprijzen moeten worden betaald, of dat de hoogste prijs voor enig gegund contract moet gelden voor alle gegunde contracten.

Het Ministerie van Energie en Klimaat (EZK) legt op dit moment de laatste hand aan een nieuwe Energiewet. Het heeft aangekondigd dit najaar nog een consultatie te houden waarbij kan worden gereageerd op de integrale wettekst met toelichtingen. Over een paar weken kunnen we dus lezen wat er allemaal in de Energiewet staat. Een mooi moment om nu nog eens door de contouren van de nieuwe wet te lopen en te bekijken wat er niet, of beter gezegd, nog niet zal worden geregeld.

Een onverwacht snelle groei van datacenters, plannen voor de productie van groene waterstof, een forse groei van het aantal elektrische auto’s: alles wijst op een flinke groei van de elektriciteitsbehoefte naar 2030. Toch gaan het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en de rijksoverheid uit van een stagnerende elektriciteitsvraag.

De energiesector staat aan de vooravond van een stevige opschoonbeurt van de wet- en regelgeving. De Gaswet en de Elektriciteitswet 1998 moeten worden omgebouwd tot een Energiewet en de Warmtewet moet plaats maken voor versie 2.0. Deels zullen die wijzigingen beleidsneutraal worden doorgevoerd, maar waar mogelijk moeten de kansen worden benut om afscheid te nemen van ballast uit het verleden.

De kwartaalcijfers die de grote olie- en gasbedrijven de afgelopen twee weken publiceerden zagen er slecht uit. De coronacrisis zorgde voor een grote vermindering van de vraag naar olie en gas en dat had zijn weerslag op de prijzen. De gemiddelde Brent olieprijs van het tweede kwartaal was slechts ongeveer 29 dollar per vat.