Trilemma

Met de Wet collectieve warmte (Wcw) moeten private warmtebedrijven in publieke handen komen. Overheden zullen hiervoor een marktconforme waarde moeten betalen. De vraag is wie deze miljardenrekening op zich gaat nemen. De uitrol van duurzame warmte dreigt te stagneren tot dit geregeld is.

De black-out van 28 april in Spanje en Portugal maakte veel discussie los, waarbij moeilijke termen en mysterieuze afkortingen voorbij kwamen: van oscillaties en inertia tot RfG en ROCOF. Een black-out heeft ingrijpende gevolgen voor iedereen, maar dit soort begrippen is  voor de meeste burgers abacadabra. Trilemma biedt hulp.

2015 was het jaar van het verdrag van Parijs. In de daaropvolgende jaren werd regelmatig gesteld dat peak oil nu snel naderde. Wellicht was de wens hier de vader van de gedachte. Duidelijk is in ieder geval dat deze optimistische voorspellingen niet zijn uitgekomen.

Alternatieve transportrechten worden gepresenteerd als een belangrijke innovatie om beter gebruik te kunnen maken van het elektriciteitsnet. Een nadere beschouwing leert dat dat nogal eens zou kunnen tegenvallen. Ze zijn complex en lijken onnodig.

Terwijl de Nederlandse samenleving redelijk verduurzaamt, blijven enkele tientallen energie-intensieve industrieën fors achter. Het sturende beleid om deze bescheiden groep tot verduurzaming te bewegen, is de afgelopen twee maanden door het demissionaire kabinet onttakelt, zonder serieus alternatief.

Het door het PBL vastgestelde definitieve correctiebedrag voor zon-PV-installaties in 2024 (oftewel, de veronderstelde opbrengst uit verkoop) valt aanzienlijk hoger uit dan de schatting vooraf. Dat roept de vraag op of het bedrag wel een realistisch beeld geeft van de gemiddelde opbrengsten van een zon-installatie in Nederland.

Noorwegen speelt een grote rol in de Europese energievoorziening. Zo produceert het jaarlijks ongeveer 120 miljard kubieke meter gas; ongeveer een kwart van de Europese gasconsumptie. Het is de enige grote Europese olie- en gasproducent en het is, belangrijk in deze onzekere tijden, voor Europa ook een betrouwbare producent.

TenneT en Gasunie investeren miljarden euros in de infrastructuur voor waterstof en elektriciteit, uitgaande van aannames over verduurzaming van de industrie waar vraagtekens bij passen. Peperdure deels ongebruikte infrastructuur dreigt, met vervolgens onvoldoende nieuwe industriële aansluitingen om deze investeringen via nettarieven af te betalen.

De netbeheerders hebben een voorstel ingediend om de regelsnelheid van installaties te beperken. Regelmatig reageren marktpartijen te heftig op near real time-informatie over onbalansprijzen en -volumes. Overschotten kunnen dan omslaan in tekorten. Welbeschouwd negeert het voorstel belangrijke oorzaken van het probleem, waardoor de maatschappelijke kosten hoger zijn dan noodzakelijk.

Onlangs presenteerden de TSO’s hun voorstel voor een herziening van de biedzoneconfiguratie. Althans, er wordt geen duidelijk voorstel gedaan. De biedzones zullen niet worden aangepast. Deze uitkomst illustreert ook dat het proces voor de realisatie van één interne Europese elektriciteitsmarkt ernstig in het slop is geraakt.

De transitie naar elektrisch rijden is een sprong vooruit naar veel efficiëntere systemen, naar slimme technologie rond opslag, afname en teruglevering om goed gebruik te maken van schone energie uit zon en wind en van beperkte netinfrastructuur. Maar de regelgeving rond belastinginning en netbeheer heeft bovenstaande sprong nog niet gemaakt.

Wat zijn de gevolgen van het beleid van president Trump op de olie- en gasindustrie? Een industrie die, in tegenstelling tot wat sommigen misschien verwachten, bepaald niet blij is met wat deze president allemaal aanricht.

Huishoudens betalen in 2025 zowat het dubbele voor het gebruik van het elektriciteitsnet als in 2020. De voortdurende stijging roept niet alleen de vraag op hoe die noodzaak voor verzwaring beperkt kan worden, maar ook hoe de kosten het beste verdeeld kunnen worden.

De regering wil volop door op de reeds ingeslagen weg: kostengebaseerde warmtetarieven in combinatie met subsidies om collectieve warmte betaalbaar te houden, versterken van publieke uitvoeringskracht en versterken van gemeentelijke regie. Maar deze randvoorwaarden kunnen tot grote problemen leiden.

De energiesector lobbyt voor een subsidie op zelfverbruik door huishoudens. Zelfverbruik is elektriciteitsverbruik dat geleverd wordt door eigen zonnepanelen. Het is duidelijk dat zelfverbruik gunstig is voor de terugverdientijd van de investering in zon op dak. Maar de claim dat dit goed zou zijn voor de transitie is lariekoek.