De afgelopen dagen is veel te doen over kernenergie. Moet er wel of niet een marktconsultatie komen en is kernenergie wel of niet goedkoper dan zon- en windenergie als alle systeemkosten worden meegenomen? Mogelijk wel goedkoper, stelt adviesbureau Enco in een rapport dat is opgesteld in opdracht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat.
Elektrificatie van de industrie, gebouwde omgeving en mobiliteit is synoniem geworden voor verduurzaming. De komende jaren wordt de elektriciteitsmix inderdaad in razend tempo vergroend met vooral productie uit zon en wind. Maar een fors deel van de vraag wordt het komende decennium nog altijd ingevuld met kolen- en gascentrales. Zolang dat de situatie is, is elektrificatie van bijvoorbeeld de industrie voor het klimaat weinig zinvol. Extra vraag leidt immers niet tot extra wind of zon maar tot extra draaiuren voor deze centrales.
De Belgische elektriciteit-TSO Elia consulteert momenteel de markt over de wijze waarop het beste betaald kan worden voor capaciteit die Elia contracteert ten behoeve van de balanshandhaving. De vraag die daarbij voorligt is of voor gegunde contracten de specifieke vraagprijzen moeten worden betaald, of dat de hoogste prijs voor enig gegund contract moet gelden voor alle gegunde contracten.
Het Ministerie van Energie en Klimaat (EZK) legt op dit moment de laatste hand aan een nieuwe Energiewet. Het heeft aangekondigd dit najaar nog een consultatie te houden waarbij kan worden gereageerd op de integrale wettekst met toelichtingen. Over een paar weken kunnen we dus lezen wat er allemaal in de Energiewet staat. Een mooi moment om nu nog eens door de contouren van de nieuwe wet te lopen en te bekijken wat er niet, of beter gezegd, nog niet zal worden geregeld.
Een onverwacht snelle groei van datacenters, plannen voor de productie van groene waterstof, een forse groei van het aantal elektrische auto’s: alles wijst op een flinke groei van de elektriciteitsbehoefte naar 2030. Toch gaan het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en de rijksoverheid uit van een stagnerende elektriciteitsvraag.
De energiesector staat aan de vooravond van een stevige opschoonbeurt van de wet- en regelgeving. De Gaswet en de Elektriciteitswet 1998 moeten worden omgebouwd tot een Energiewet en de Warmtewet moet plaats maken voor versie 2.0. Deels zullen die wijzigingen beleidsneutraal worden doorgevoerd, maar waar mogelijk moeten de kansen worden benut om afscheid te nemen van ballast uit het verleden.
De kwartaalcijfers die de grote olie- en gasbedrijven de afgelopen twee weken publiceerden zagen er slecht uit. De coronacrisis zorgde voor een grote vermindering van de vraag naar olie en gas en dat had zijn weerslag op de prijzen. De gemiddelde Brent olieprijs van het tweede kwartaal was slechts ongeveer 29 dollar per vat.
Milieudefensie voert campagne om de zware industrie meer te laten betalen voor de verduurzaming van de energievoorziening. De organisatie scoort veel aandacht in de media met onderzoek waaruit blijkt dat de rekening van energietransitie vooral bij MKB'ers ligt en niet bij grootverbruikers. Blijkbaar is er sensatie nodig om aandacht te trekken voor een fenomeen dat sinds jaar en dag op straat ligt.
Elektriciteit heet duurzaam te zijn als gewone elektriciteit uit het net wordt gecombineerd met het inleveren van zogeheten garanties van oorsprong. In tegenstelling tot elektriciteit, kunnen die garanties (GVO's) eenvoudig op voorraad worden gehouden en bovendien zonder transportproblemen in tal van Europese landen worden ingekocht. Door die kenmerken is duurzame elektriciteit een betaalbaar en laagdrempelig product.
Er wordt door het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) hard gewerkt aan een nieuwe Energiewet. Zoals Energeia vorige week meldde, wil EZK daarbij ook het vaststellen van de zogenoemde codes beter regelen.
Groot was enkele weken geleden de commotie over de komst van datacenters nabij Zeewolde met een elektriciteitsvraag gelijk aan de stad Amsterdam. Deze en andere datacenters zouden naar Nederland komen vanwege de door burgers betaalde subsidies voor duurzame energie. De Tweede Kamer nam op 2 juli een motie aan om haar zorgen te uiten over “het beslag [dat] wordt gelegd op de ruimte, beschikbare duurzame energie en netwerkcapaciteit” en te pleiten voor “het beter beheersen en reguleren van de impact van datacenters”.
De gasproductie in Groningen zal waarschijnlijk stoppen in 2022. Een relatief koude winter, of vertraging bij projecten die het stoppen mogelijk maken, kan mogelijk nog leiden tot een beperkte productie na die datum, maar het is duidelijk dat het einde nadert. De NAM is ondertussen begonnen met het abandonneren van installaties en putten; een proces dat rond 2026 voltooid zou kunnen zijn.
Vanwege de ligging aan de monding van grote rivieren en de vondst van het gigantische Groningse gasveld zo’n zestig jaar geleden, is Nederland goed bedeeld met energie-intensieve industrie. De keerzijde van die medaille is een hoge CO₂-uitstoot per hoofd van de bevolking. Nederland moet daarom flink aan de bak om die uitstoot terug te dringen. Dat vereist wel dat de energie-intensieve industrie afstapt van fossiele brandstoffen. De wind op de Noordzee biedt daartoe kansen.
Vandaag, 6 juli, zijn de energieministers van de North Sea Energy Cooperation (NSEC) bijeengekomen. De NSEC is een groep van negen landen (waaronder Nederland) en de Europese Commissie en staat dit jaar onder voorzitterschap van Duitsland. Bij het schrijven van dit artikel was nog niet bekend wat dit overleg heeft opgeleverd. Maar Duitsland wil voortgang boeken met de ontwikkeling van hybride projecten en wil dus met een stevige gemeenschappelijke verklaring komen.
Vattenfall, MRA-Elektrisch en elf gemeenten pakken uit met goed nieuws over elektrisch rijden: “laadpalen trekken groene stroom aan”. De initiatiefnemers claimen dat met innovatieve software, waarmee wordt bepaald hoe snel de elektrische auto’s laden, het energienet klaar wordt gemaakt voor de toekomst met meer duurzame stroom. Het blijft niet bij deze op zichzelf al ontzagwekkende prestatie, want het persbericht meldt ook nog dat de e-rijder er niets van merkt maar er wel profijt van heeft. Bij zo veel goed nieuws moet zelfs een leek aanvoelen dat een en ander met de nodige korrels zout genomen moet worden.
De Tweede Kamer ontving onlangs van de ‘warmtecoalitie’ een ‘warmtemanifest’. In diverse opzichten was dat een bijzondere gebeurtenis, onder andere omdat het wetsontwerp waarover de coalitie zich beklaagt, nog niet openbaar is. De opstellers hekelen dat de huidige contouren van het voorstel een model uit het verleden, namelijk geïntegreerde warmtebedrijven, verplicht stelt. Dat komt niet overeen met de voornemens die de minister in februari naar de Kamer stuurde.
Rusland was in 2019 de elfde economie ter wereld en bevond zich daarmee op de ranglijst tussen Canada en Zuid-Korea. Op twee gebieden is het echter een grootmacht: qua militaire capaciteiten en qua productie van fossiele brandstoffen. Ongeveer 25% van de olie en 40% van het gas dat binnen de Europese Unie verbruikt wordt is afkomstig uit Rusland.
De uitdrukking ‘in de beperking toont zich de meester’ is niet besteed aan de Tweede Kamer. De Kamer stelde maar liefst 263 vragen over de uitvoering van de SDE++ waardoor het document met de antwoorden 75 pagina’s telt. Voeg daarbij de vele vragen en antwoorden over klimaatneutrale energiescenario’s, waterstof en groen gas die in het verlengde van de SDE++ vragen liggen, en het is duidelijk dat de Tweede Kamer buitengewoon begaan is met de energietransitie. Helaas is de kwaliteit van veel vragen ondermaats.
Netbeheerders Liander en Stedin hebben twee serieuze probleem. Ruim vier miljoen zogenaamde slimme meters communiceren via een specifiek telecomnetwerk maar de netbeheerders dreigen het recht op het gebruik van dat netwerk kwijt te raken. Dat kan een kostenpost van €1 mrd veroorzaken. Daarnaast is de technologie van de meters verouderd en zijn de meters niet in staat om de hoeveelheid data te versturen die de netbeheerders nodig zullen hebben om pieken en dalen in de energievoorziening op te vangen.
De dip in het elektriciteitsverbruik als gevolg van de corona-lockdown lijkt mee te vallen. De industrie werkte door en huishoudens gingen meer verbruiken. De sterkste dalingen traden op in maart. Daarna gingen winkels weer open en scholen en de horeca volgden. Volgens de ING ligt het elektriciteitsverbruik nu weer op het pre-corona niveau.
Het is waarschijnlijk het enige energiedossier waar Forum voor Democratie, de PVV maar ook Greenpeace, Milieudefensie, en partijen als D66 en de Partij voor de Dieren zij aan zij staan: de strijd tegen de inzet van houtige biomassa voor energietoepassingen. Is de kritiek terecht en kan de transitie wel zonder biomassa?
Onlangs riep Alex Kaat op om bij toekenning van subsidie duurzaamheidseisen te stellen aan de toepassing van afvangen en opslaan van CO2. Om een aantal redenen twijfelt Kaat aan de klimaat-effectiviteit van carbon capture and storage (CCS). Zo vergt de techniek een aanzienlijke hoeveelheid energie. Energie die in de keten vooral bij winning en transport een hoge CO2-voetafdruk heeft die niet in de PBL-calculaties is meegenomen. Bovendien wordt slechts een deel van het CO2-aanbod daadwerkelijk afgevangen.
Vorige maand lanceerde Tennet een nieuw platform. “Equigy-platform biedt Europese consumenten toegang tot de duurzame energiemarkt van morgen”, zo kopte Tennet in het nieuwsbericht. De ambities zijn groot. Samen met partners Terna en Swissgrid komt Tennets platform in Nederland, Duitsland, Zwitserland en Italië beschikbaar.
In de horeca ageert brancheorganisatie KHN al jaren tegen de machtspositie van platforms als Booking.com. Deels met succes, maar de coronacrisis heeft de haat/liefde-verhouding weer op scherp gezet. Ook in de energiesector worden vergelijkingssites steeds belangrijk. Die ontwikkeling kan zelfs nog in een stroomversnelling terecht komen doordat colportage door leveranciers onder vuur ligt.
Op 17 februari jongstleden presenteerde de minister voor EZK de nieuwe subsidieregeling SDE++. Vanaf eind september komt niet alleen hernieuwbare energie opwek in aanmerking voor subsidie, maar ook de afvang van CO2 bij het gebruik van fossiele energie. Alle technieken dingen in competitie mee voor de subsidie, op basis van kosten per ton vermeden CO2-emissie. Of de straks gesubsidieerde CO2-afvang werkelijk bijdraagt aan de bestrijding van klimaatverandering, is echter de vraag.
In de Trilemma van week 16 werd voorspeld dat de scherpe daling van de olievraag zou gaan leiden tot verder vollopende olieopslagen en dat dit een neerwaarts risico voor de olieprijzen met zich mee bracht. Het bleek, na de soms negatieve prijs voor het WTI-oliecontract voor levering in mei, geen woord te veel gezegd. Hoe staan de zaken er nu bij en heeft de olie-industrie een modus vivendi gevonden om met deze nieuwe en ongekende situatie om te gaan?
Onlangs schrok de Nederlandse energiemarkt op van zwaar negatieve prijzen voor elektriciteit op de dagvooruitmarkt. Dat onheil was al lang geleden aangekondigd, maar met die signalen is weinig gedaan. Erger nog, door middel van symptoombestrijding is vooral tijd gewonnen en zijn betrokkenen in slaap gesust.
Tennet en Energie-Nederland hebben bezwaar gemaakt tegen een besluit van Acer, de Europese toezichthouder, over de beprijzingsmethode van balanceringsenergie. De ACM deelt de zorgen van de netbeheerder. Maken Tennet en Energie-Nederland een kans in deze procedures? En, kloppen de argumenten wel die ze naar voren brengen?
In hoeverre Nederland 'solidair' moet zijn met Zuid-Europa is in deze tijd van het Coronavirus regelmatig onderwerp van gesprek. Maar weinig mensen weten dat 'solidariteit' niets nieuws is in de elektriciteitsmarkt; in de gekoppelde elektriciteitsmarkt zijn de landen in Europa al vele jaren solidair met elkaar.
Het lijkt als gisteren toen, begin van het jaar, de olievraag de 100 miljoen vaten per dag aantikte. De verwachting was dat bij de Opec+ meeting begin maart, de productieverminderingen gecontinueerd zouden worden. Misschien een klein beetje minder, misschien een half miljoen vaten per dag meer.