Dit jaar staan een minimumprijs voor CO₂ in de elektriciteitssector en de CO₂-heffing voor de industrie op de politieke agenda. Maar de afgelopen weken is de prijs voor een CO₂-emissierecht flink gedaald door de coronacrisis. Komen die maatregelen nu extra hard aan?
De prijs voor een CO₂-emissierecht schommelde tijden lang tussen de €24 en €26, maar zakte de afgelopen paar weken naar iets boven de €15. Inmiddels lijkt sprake van een voorzichtig herstel en is de prijs boven de €17 per ton gekomen, maar het herstel kan fragiel genoemd worden in deze onzekere tijden.
Ondertussen werkt het kabinet aan een tweetal maatregelen om te zorgen dat er de Nederlandse industrie wordt aangemoedigd om de CO₂-uitstoot te reduceren: een CO₂-minimumprijs voor de elektriciteitssector, en een CO₂-heffing voor de industrie. Gaan die maatregelen nu veel harder aankomen dan eerder gedacht? Dat is moeilijk te zeggen. Beide maatregelen zijn namelijk nog niet definitief.
CO₂-heffing industrie
De verwachting is dat de wet die regelt dat er een CO₂-heffing komt in de industrie begin april ter consultatie wordt gelegd. Grootverbruikersvereniging VEMW was niet enthousiast over die wet, en is dat nu zeker niet. “Een crisis in combinatie met een lage CO₂-prijs, is het dan verstandig om met een heffing te komen?” vraagt directeur Grünfeld. “Dat komt extra hard aan.”
Het prijspad dat in de wet wordt gebruikt is afkomstig uit de Klimaat- en Energieverkenning 2019 (KEV) van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Daarin staat voor 2020 een prognose van €22 per emissierecht. Maar omdat de wet nog niet definitief is, zou dat prijspad komend najaar kunnen worden ingeruild voor een herzien prijspad uit de nieuwe KEV. Het PBL wil tot die tijd geen uitspraken doen over het effect van de coronacrisis en de huidige schommelingen van de CO₂-prijs op dat prijspad.
Minimumprijs CO₂ elektriciteitsproductie
De wet die de minimumprijs voor de elektriciteitssector moet regelen stond op de rol om vorige week in de Tweede Kamer te worden besproken. Dat is vanwege de coronamaatregelen niet doorgegaan.
Eigenlijk was het de bedoeling dat de wet al in januari in zou gaan, maar in december is de tekst gewijzigd. Nu gaat de wet in de dag na publicatie in de Staatscourant. Wel is het al duidelijk hoeveel de elektriciteitssector dit jaar zou moeten gaan betalen volgens de nieuwe regels: helemaal niks. In 2020 is het minimumbedrag namelijk €12,30 en op het meetmoment (september en oktober 2019) lag de prijs nog een flink stuk hoger. Pas als de prijs in september en oktober onder het vastgestelde minimum ligt, moet de elektriciteitssector betalen.
Heroverwegen
CO₂-specialist Jos Cozijnsen ziet in de huidige crisis aanleiding om beide CO₂-maatregelen te heroverwegen. Hij verwacht niet dat als de economie weer aantrekt, er dan een overvloed aan overgeschoten, goedkope CO₂-rechten op de markt zal zijn.
“De uitstoot neemt af door de crisis en bedrijven hebben minder geld om een hoge CO₂-prijs te betalen”, zegt Cozijnsen. Dus daalt de prijs. Maar als de economie weer aantrekt, kan de EU het aantal rechten op de markt verminderen. “Dus als de economie herstelt, gaat ook de CO₂-prijs weer omhoog.”
Maar de belangrijkste reden om de Nederlandse CO₂-beprijzingsmaatregelen nog eens tegen het licht te houden is volgens de specialist niet de huidige coronacrisis, maar het aanscherpen van het Europese beleid op het gebied van klimaat. “Nederland wilde het beleid aanscherpen ten opzichte van de andere landen”, zegt Cozijnsen. “Maar nu gebeurt dat in de hele EU. In het licht van de EU-doelstelling zou ik over aparte regels voor Nederland zeggen: niet doen.”