Netbeheer Nederland heeft samen met Vewin, de branchevereniging van drinkwaterbedrijven, het Platform Leg- en Ligrechten opgericht. Via dat platform kunnen netbeheerders voortaan hun voorwaarden voor de aanleg van kabels, hoogspanningslijnen en leidingen op particuliere grond laten toetsen door deskundigen, om ervoor te zorgen dat deze voorwaarden redelijk en juridisch houdbaar zijn.
Energienetbeheerders en waterbedrijven moeten voor de aanleg en het onderhoud van hun netten regelmatig gebruikmaken van landbouwgrond of andere particuliere grond. Daarbij moeten dan afspraken gemaakt worden over vergoedingen en over de toegankelijkheid van die grond voor later onderhoud. Volgens Netbeheer Nederland is het maken van zulke afspraken vaak “een complex en tijdrovend proces”.
Voorheen was de Land- en tuinbouworganisatie LTO een belangrijke gesprekspartner voor de netbeheerders -met name Gasunie en Tennet- voor het gezamenlijk opstellen van vaste voorwaarden en tarieven, zodat de netbeheerders niet met elke individuele grondeigenaar hoefden te onderhandelen en grondeigenaren wisten waar ze op konden rekenen. Maar dat bilaterale overleg tussen LTO en de individuele netbeheerders verliep de afgelopen jaren steeds stroever en is inmiddels gestaakt omdat de partijen het niet langer eens konden worden over de inhoud van de modelovereenkomsten. Dat is voor Netbeheer Nederland en Vewin aanleiding geweest om samen het Platform Leg- en Ligrechten op te richten.
Dit nieuwe platform is bedoeld als “intermediair tussen individuele netbeheerders en een commissie van deskundigen aan wie aangesloten partijen hun algemene voorwaarden voor het leggen en instandhouden van kabels en/of leidingen voor advies kunnen voorleggen”, aldus Netbeheer Nederland.
Netbeheerders kunnen dus hun eigen vaste voorwaarden en tarieven opstellen, en deze voorleggen aan de onafhankelijke deskundigen, is het idee van de brancheverenigingen. De commissie toetst dan of de voorwaarden redelijk zijn en voldoen aan wettelijke eisen. Op die manier worden de belangen van grondeigenaren volgens Netbeheerder Nederland en Vewin bewaakt, ondanks het feit dat LTO niet meer namens hen onderhandelt. De netbeheerders hopen dat deze werkwijze het draagvlak bij grondeigenaren vergroot en dat juridische procedures voorkomen kunnen worden.
De commissie van deskundigen is inmiddels al aangesteld en operationeel en bestaat uit hoogleraar bestuursrecht Jacques Sluysmans van de Radboud Universiteit Nijmegen, universitair docent notarieel recht Jeroen Rheinfeld (eveneens Radboud Universiteit) en advocaat Frank Mulder, partner bij advocatenkantoor Van Benthem & Keulen en gespecialiseerd in onteigeningsrecht, nadeelcompensatie en planschade, omgevingsrecht en gedoogplichten.