Analyse

Landelijk netbeheerder Tennet koesterde lange tijd grote Europese ambities. Maar de enorme gestegen investeringsbehoefte in Duitsland en bijbehorende risico’s wil Nederland niet dragen. En dus onderhandelt de staat met Duitsland over verkoop van de Duitse tak. Maar kan een kleiner Tennet de enorme uitdagingen in Nederland wèl aan?

Grote Europese oliemultinationals BP en Shell gaan weer meer investeren in olie en gas. Klimaatcrisis of niet, de miljardenwinsten die nu nog met het produceren en verkopen van olie en gas zijn te behalen, zijn simpelweg te aantrekkelijk. Zo proberen ze tevens de beurswaardering omhoog te krijgen en uit handen te blijven van koopkrachtigere Amerikaanse rivalen.

De Amerikaanse subsidies voor groene energie krijgen mogelijk een Europees antwoord. Maar is het strooien met geld wel de oplossing om de klimaatdoelen te halen? ‘Het is gemakkelijk te manipuleren. Er is zoveel lobby omheen.’

De stemming tussen de Europese Unie (EU) en de Verenigde Staten (VS) is bekoeld sinds Amerika op protectionistische wijze zijn economie verduurzaamt. Enkel industrie die in Amerika produceert profiteert van duurzame subsidies. Europa vreest dat bedrijven vertrekken, maar die zorgen zijn overdreven, zeggen experts en bedrijven

De messen worden geslepen voor het debat over de afschaffing van de salderingsregeling, komende dinsdag in de Tweede Kamer. Energiebedrijven, netbeheerders en de Autoriteit Consument & Markt willen een afbouw van de dure regeling, waarvan de kosten vooral bij zonnepaneelloze huishoudens landen. Woningcorporaties, gemeenten en burgerclubs zien geen reden om afscheid te nemen van een uitermate succesvolle regeling.

Frustratie in de EU én vreugde in arme landen: de reacties op de klimaattop in Egypte zijn wisselend. Het verminderen van broeikasgassen is niet meer hét thema op de top. Voortaan gaat het ook over solidariteit met ontwikkelingslanden.

Waar de oliesector maximaal profiteert van de huidige energiecrisis, weten groene energiebedrijven nauwelijks munt te slaan uit de torenhoge olie- en gasprijzen. Hun mogelijkheden om winst te maken zijn kleiner, omdat de elektriciteitsmarkt fundamenteel verschilt van die voor olie en gas.

Aardgas heeft nog altijd de hoofdrol als het gaat om de warmtevoorziening in Nederlandse warmtenetten, naast biomassa, afvalverbranding en aftapwarmte. Dat blijkt uit een overzicht van vijf van de zes bedrijven met de meeste warmteklanten. Wel is er een aanzet tot verduurzaming te zien.

Het kabinet wil dat Nederland voor het einde van het jaar onafhankelijk wordt van Russisch gas. Concrete en afdwingbare maatregelen om dat doel te bereiken, worden echter nauwelijks genomen. Alleen als Gazprom zelf de kraan dichtdraait, zal de toevoer daadwerkelijk stoppen.

Het plafond van 35 TWh hernieuwbare elektriciteit in de SDE++ staat op wankelen door een motie van drie coalitiepartijen die dinsdag in stemming komt. Het kabinet zou geen bovengrens moeten stellen, maar uit moeten gaan van de toekomstige behoefte aan wind- en zonne-energie. Een reconstructie van een omstreden plafond.

Vrijdag werd bekend dat de gaswinning minder snel omlaag kan dan eerder gedacht. Een belangrijke reden is vertraging van de uitbreiding van de stikstoffabriek in Zuidbroek. Dezelfde uitbreiding die een paar jaar geleden nog op de lange baan werd geschoven, omdat die onnodig zou zijn. Gewekte verwachtingen op het Groningendossier lijken vaker niet dan wel realiteit te worden.

Netbeheerder Tennet plaatst vraagtekens bij de verzekering van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat dat de leveringszekerheid is geborgd bij de invoering van het plafond van 35% aan de CO₂-uitstoot van kolencentrales. Een gesprek met Patrick van de Rijt, hoofd marktanalyse bij Tennet.

Het valt op in politiek Den Haag: de VVD, de partij die eerder nog afkeurend sprak van “klimaatdrammers” en vooral benadrukte dat “we nog lekker moeten kunnen blijven barbecuen”, probeert het klimaatvraagstuk te omarmen.

Ondanks enkele verrassingen en de sterke opkomst van nieuwkomers hebben de Tweede Kamerverkiezingen niet geleid tot de aardverschuiving waar sommigen op hoopten en anderen voor vreesden. De partijen die het fundament hebben gelegd onder het klimaat- en energiebeleid voor de komende decennia kunnen daar voorlopig verder aan bouwen. Maar dan moeten zij dat wel zelf willen.

Met het vertrek van minister Wiebes als gevolg van de toeslagenaffaire verliest het kabinet een inventieve doorzetter, die de afgelopen jaren grote stappen wist te zetten in de aanpak van de klimaatproblematiek en het aardbevingendossier. Maar ondanks de voortgang die de liberaal heeft gemaakt, stuit op beide terreinen de papieren werkelijkheid op een weerbarstige praktijk.