Prinsjesdag

Het kabinet is de komende jaren fors meer geld kwijt aan de inkoop van gas voor het vullen van de berging in Norg dan eerder gedacht. Het gaat om een bedrag van in totaal €12 mrd in een periode van drie jaar. Op basis van de toenmalige gasprijzen schatte staatssecretaris Vijlbrief van Mijnbouw afgelopen april de kosten nog op €6,5 mrd.

Het kabinet zet de bestaande maatregelen om de energiefactuur te verlagen door, en wil daar nog een prijsplafond en een noodfonds aan toevoegen. Ook krijgen gemeenten nog eens €300 mln via het Nationaal Isolatieprogramma om bewoners van tochtige huizen met krappe beurzen te helpen hun woning zuiniger te maken.

Het kabinet wil de komende twee jaar in totaal bijna €2,8 mrd aan extra belastingen ophalen bij bedrijven die in Nederland aardgas winnen. Met de opbrengst worden maatregelen gefinancierd om de energierekening betaalbaar te houden, zo blijkt uit deze dinsdag gepubliceerde begrotingsstukken.

Op basis van huidig en voorgenomen beleid komt de CO2-reductie in 2030 uit op op 39% à 50%, terwijl het kabinet juist een verhoging van het doel van 50% naar 55% heeft afgesproken. Het vaker aanzetten van de kolencentrales dit jaar leidt tot een extra CO2-uitstoot van 4 à 4,5 megaton en nieuwe maatregelen zijn nodig om dit te compenseren.

De troonrede vond deze Prinsjesdag plaats in mineurstemming, waar het ging om de ontwikkeling van de leefomstandigheden van een groot deel van de bevolking. Tegelijkertijd sprak koning Willem-Alexander de hoop uit dat “we houvast ontlenen” aan de manier waarop het land in het verleden stapsgewijs grote veranderingen heeft doorgemaakt.

De energiebesparingsplicht, die bedrijven verplicht om elke energiebesparende maatregel te nemen die zich binnen vijf jaar terugverdient, wordt uitgebreid naar ETS-bedrijven. Dat blijkt uit de stukken die afgeloen Prinsjesdag naar de Tweede Kamer werden gestuurd.

De Tweede Kamer wil dat de energiefactuur voor huishoudens en het midden- en kleinbedrijf wordt verlaagd met een half miljard euro. Ook moeten mestvergisters worden uitgesloten van de extra subsidiegelden uit de SDE++-pot, en het nationaal isolatieprogramma moet ten goede komen aan mensen met een laag inkomen en een tochtige woning.

Premier Rutte wil de komende maanden veel extra geld reserveren voor het terugdringen van de CO₂-uitstoot. Dat zei hij deze donderdag tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen. De aanpak van klimaatverandering zal volgens de minister-president leiden tot “de derde grote verbouwing” van Nederland.

De hernieuwbare sector vreest dat de overheid vroegtijdig wil stoppen met het stimuleren van hernieuwbare elektriciteit, zodra het streefdoel van 35 TWh hernieuwbare opwek op land is bereikt. Reden van de zorg is de kwalificatie van dit doel in de Miljoenennota als “plafond”.

Het kabinet verhoogt de komende jaren het subsidiebudget voor particuliere elektrische auto’s met in totaal €90 mln. Dat schrijft staatssecretaris Steven van Weyenberg in een brief aan de Tweede Kamer. Daarnaast wordt het fiscale voordeel voor dure zakelijke e-auto’s kleiner. Met de nieuwe maatregelen hoopt het kabinet de markt voor elektrische middenklassers een boost te geven.

Het kabinet heeft €150 mln gereserveerd om het komende jaar onderzoek te doen naar locaties voor de realisatie van 10 GW extra vermogen wind op zee in 2030, bovenop de 11 GW die al draait of staat gepland. Tevens gaat het kabinet ervan uit dat de volgende tender voor wind op zee weer subsidieloos zal zijn.

De dubbele heffing van energiebelasting bij batterijopslag verdwijnt. Dat staat in het Belastingplan 2022 dat dinsdag is gepubliceerd. Met de afschaffing van de dubbele energiebelasting voert het kabinet een motie uit van GroenLinks-Kamerlid Tom van der Lee en wordt een langgekoesterde wens van de energieopslagsector ingewilligd.

Het kabinet heeft een bedrag van € 252,1 mln gereserveerd voor de opschaling van de productie van groene waterstof door middel van elektrolyse. Doel is kostprijsreductie zodat groene waterstof concurrerend wordt met andere technieken om CO₂-reductie te bereiken.

Elektriciteitsgrootverbruikers die zich op de internationale markt begeven, krijgen ook over 2021 een compensatie voor de CO₂-kosten die in hun stroomrekening verwerkt zitten. Dat blijkt uit de Miljoenennota 2022. Of de regeling na volgend jaar nog blijft bestaan, is aan een nieuw kabinet.

Er komt volgend jaar €3 mrd extra beschikbaar voor de SDE++. Daarmee gaat het grootste deel van de €6,8 mrd die het kabinet in de Miljoenennota reserveert voor klimaat op aan deze post. Het plafond voor CCS binnen de SDE++ wordt verhoogd. Bovendien kondigt het kabinet aan dat er zo snel mogelijk schotten worden geplaatst tussen de subsidiabele technologieën.