Stemming

Het werkvolume van de gasopslag Bergermeer is sinds 1 april met 2,5 TWh of 5,5% toegenomen, bevestigt opslageigenaar Taqa Energy. Dit is een gevolg van de extra capaciteit die het bedrijf in 2020 vergund heeft gekregen. “We hebben een deel van deze extra capaciteit nu op de markt gebracht”, laat een woordvoerder weten.

Europa gaat de lente tegemoet -1 april begint de “gaszomer”- met voorraden die veel voller zijn dan normaal voor de tijd van het jaar. Recent zijn de bergingen verder gevuld, onder meer door de harde wind die gascentrales uit de markt drukte. Dat biedt rust op de markt, aangezien er voldoende tijd is om de voorraden komende zomer te vullen.

De kortetermijnprijs voor elektriciteit is erg laag door de harde wind, de zachte temperaturen en de aanwezige zonneschijn. Op de dagvooruitmarkt kwamen voor levering vrijdag drie negatieve uren uit de bus voor de Nederlandse biedzone. Negatieve prijzen zijn geen zeldzaamheid meer, maar negatieve uren op een gewone doordeweekse werkdag nog wel.

Stakingen bij Franse LNG-terminals zorgden eind vorige week voor een kortstondige opleving van de gasprijs, maar onder invloed van zachter weer en voldoende aanbod van wind- en zonne-energie herstelde de markt zich deze week weer. Ook hangt er nog altijd onzekerheid boven de markt over de staat van het nucleaire productiepark van energiebedrijf EDF, dat van de Franse toezichthouder al zijn centrales moet controleren op scheurtjes.

Het Franse energieconcern EDF heeft gemeld dat het een significante nieuwe scheur heeft ontdekt in een koelleiding bij kernreactor Penly 1, en sprak van een een ernstig corrosieprobleem. De prijs voor het Franse jaarcontract voor 2024 steeg met bijna 8% op basis van dit nieuws. De nucleaire toezichthouder heeft EDF opgedragen het programma van controles te herzien.

Het marktcorrectiemechanisme (MCM) -kortweg het Europese prijsplafond dat geldt op de gasmarkt- lijkt tot op heden geen merkbare impact op de gasmarkt te hebben. Toezichthouders Acer en Esma hebben geen significante effecten (positief of negatief) geïdentificeerd “die ondubbelzinnig en rechtstreeks kunnen worden toegeschreven aan de goedkeuring van het MCM”.

Volgens marktkenners is het doorbreken van de €100-grens door het belangrijkste CO₂-uitstootcontract niet het einde van de opmars. De doorbraak kan het begin zijn van een langdurige opwaartse trend. Het recept voor stijgende prijzen wordt gevormd door het voorzichtige economische herstel met groeiende CO₂-uitstoot en het aanscherpen van klimaatmaatregelen binnen Europa.

Gasprijzen kunnen de komende jaren structureel hoger blijven voor de Russische invasie. Handelaren richten zich op de LNG-markt ter vervanging van de aanvoer uit Rusland. Shell waarschuwt in zijn LNG Outlook 2023 voor een concurrentiestrijd tussen Europa en Azië om het vloeibaar gemaakte aardgas.

In een jaarlijkse analyse stelt het Internationaal Energieagentschap dat hernieuwbare energiebronnen “de komende drie jaar de groei van de wereldwijde elektriciteitsvoorziening domineren”. De verwachting is dat de groei van deze bronnen en andere CO₂-vrije productiebronnen zoals kernenergie gelijke tred zal houden met de groei van de elektriciteitsvraag.

Uit het Solar Trend Rapport dat woensdag is gepresenteerd, blijkt dat in Nederland zonnestroomopwekkingsinstallaties staan opgesteld met een opgeteld piekvermogen van ruim 18 GW, bijna 4 GW meer dan vorig jaar. Als in de loop van het voorjaar de dagen lengen en de zonnekracht toeneemt, wordt dat gedurende de daguren een factor van betekenis.

Het Tsjechische energieconcern EPH heeft met zijn dochteronderneming EP Netherlands de aankoop afgerond van twee Nederlandse gasgestookte elektriciteitscentrales. De koop van de Sloecentrale (870 MW) in Zeeland was al bekend. Begin januari heeft EP Netherlands ook de Rijnmond Energiecentrale (800 MW) bij Rotterdam Pernis gekocht.

Europa lijkt met steeds meer vertrouwen te acteren op de gasmarkt. De Duitse EZ-minister Habeck gaat ervan uit dat de gasbergingen komend seizoen tegen gunstige prijzen gevuld kunnen worden, terwijl de vice-voorzitter van de Europese Commissie hard werkt aan de gezamenlijke gasinkoop die de lidstaten onderling hebben afgesproken. Ondertussen zijn de bergingen nog goed gevuld. Het zelfvertrouwen sijpelt door naar de gasmarkt, waar bijvoorbeeld de zomer/winter-spread een bewijs van is.

Het ruime LNG-aanbod en het vooralsnog aanhoudende zachte, winderige weer houden de gasprijzen laag. Marktkenners merken op dat Europa de LNG-aanvoer niet als vanzelfsprekend moet aannemen. Ondertussen blijft het weer een belangrijke prijsfactor voor Europa.

De gas- en stroomprijzen zijn de afgelopen weken flink gedaald. Het zeer zachte winterweer, met recordtemperaturen op diverse dagen gecombineerd met een stevige bries, drukt de vraag en de angst voor gastekorten. Maar terugkeer naar prijzen van het niveau van vóór 2021 zit er volgens deskundigen niet in. Daarvoor is LNG te schaars.

De laatste werkdag van 2022 kent een voor dit jaar ongewoon lage prijs op de spotmarkt voor elektriciteit. Dat komt vooral door het weer: warm, wet & windy is een goed recept voor goedkope stroom. Gedurende de eerste leveringsuren van deze donderdag was de Nederlandse stroomprijs zelfs zeven aaneengesloten uren bescheiden negatief.