De Technische Universiteit Delft gaat de eigen hoogspanningsonderzoeksfaciliteit uitbreiden tot een zogenoemd Electrical Sustainable Power Lab. Idee is dat alle op energiegerichte laboratoria van de faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica onder één dak samenkomen. In dit nieuwe laboratorium kan onderzoek plaatsvinden naar de ontwikkeling van de hele keten van “het energiesysteem van de toekomst”, aldus de TU Delft. Hoogspanningsnetbeheerder Tennet is de eerste partner.
De uitbreiding wordt door de TU Delft als noodzakelijk voorgesteld om onderzoek te doen naar de energietransitie. “Ontwikkelingen als decentrale energieopwekking, elektrificatie, opslag, conversie en het op grote schaal inzetten van elektrische auto’s stellen nieuwe eisen aan het elektriciteitssysteem van de toekomst. Om de integratie van deze nieuwe technologieën in het toekomstige elektriciteitsnetwerk betrouwbaar, duurzaam en betaalbaar te houden is kennis van en inzicht in het systeem nodig.” Die kennis en inzicht moet het Electrical Sustainable Power Lab (ESP Lab) gaan leveren.
Kennis en inzicht is ook de reden dat Tennet met groot enthousiasme als eerste partner heeft getekend, vertelt woordvoerder Eefje van Gorp. Zonder een bedrag te noemen bevestigt de zegsvrouw dat het partnerschap gepaard gaat met een financiële bijdrage. Volgens Van Gorp brengt Tennet kennis in, maar de transmissienetbeheerder wil vooral ook kennis halen. Ook de samenwerking met de studenten -tevens potentiële toekomstige werknemers- wordt door Van Gorp als waardevol betiteld.
Bundeling van krachten
De baas van het laboratorium wordt hoogleraar Miro Zeman. Aan de telefoon met Energeia vertelt hij over de meerwaarde van deze bundeling van krachten. Op dit moment wordt in diverse laboratoria onderzoek gedaan naar verschillende onderdelen van het energiesysteem van de toekomst. In de hoogspanningsonderzoeksfaciliteit wordt onderzoek gedaan naar componenten van het hoogspanningsnet, elders vindt fotovoltaïsch onderzoek plaats, weer ergens anders worden batterijen verder ontwikkeld.
Zeman, een geboren Slowaak maar al sinds 1989 in Nederland werkzaam, vertelt dat om de energietransitie te versnellen niet alleen nieuwe componenten moeten worden ontwikkeld, maar ook moet worden uitgevogeld hoe al die componenten in het elektriciteitssysteem passen. Daarom worden alle laboratoria nu onder één dak gebracht, waardoor veel beter gekeken kan worden naar de integratie in het energiesysteem.
Zeman geeft een voorbeeld. “Stel we ontwikkelen een nieuw type hoogspanningskabel. Die gaan we testen in het laboratorium: hoe gedraagt de kabel zich onder hoogspanning. Maar dan weten we nog niet wat er gebeurt als we deze kabel integreren in het elektriciteitssysteem. In het ESP Lab kunnen we simuleren hoe de kabel zich onder echte condities gaat gedragen, of hoe het elektriciteitssysteem gaat reageren als we deze nieuwe kabel in het net integreren.”
Simulatie
Simulatie is daar een belangrijk onderdeel van. Met behulp van supercomputers kan integratie van diverse onderdelen in het net gesimuleerd worden. Of gekeken worden wat er in het elektriciteitsnet gebeurt wanneer een offshore windpark plotseling meer energie produceert. Of hoe het net reageert wanneer een nieuw type snellader wordt gebruikt.
Zeman: “Dit wordt een belangrijk onderdeel van onderzoek. We zijn bezig met de ontwikkeling van het energiesysteem van de toekomst. Hierbij horen alle processen, de hele keten. Dat is de sterkte van deze afdeling: dat we naar de hele keten kijken.”
Om die reden is de TU Delft ook op zoek naar partners uit de hele keten. Tennet dekt nu het transport, maar de universiteit “zoekt actief de samenwerking op met vooraanstaande spelers uit de energievoorziening”. Zodat ook de partners de hele keten vertegenwoordigen.