Achtergrond

De gasprijs spant momenteel wellicht de kroon op de grondstoffenmarkt, maar de bewegingen van steenkool mogen er ook wezen. Kost op de energiebeurs in Amsterdam een megawattuur aan gas nu vier keer zo veel als een jaar geleden, de prijs voor een ton ‘Rotterdamse’ steenkool ging in diezelfde periode tweeënhalf keer over de kop.

De Eindhoven University of Technology en TNO werken aan een batterij die restwarmte opslaat. De innovatie moet zich nu bewijzen in een proefopstelling op het Limburgse industrieterrein Chemelot. De belangstelling uit binnen- en buitenland is groot, maar de vraag is of de ontwikkeling snel genoeg gaat om de concurrentie voor te blijven.

EU-energieministers stemmen dinsdag over Brussels voorstel om de gasconsumptie met 15% te reduceren. Het voorstel plaatst noord tegenover zuid, net als in de eurocrisis. Met dien verstande dat de grootste vragende partij -Duitsland- deze keer uit het noorden komt.

Het Rijk wil volgens ingewijden vele miljarden steken in de regionale netten, die nu nog volledig in handen zijn van provincies en gemeenten. In ruil voor de miljarden zou het kabinet meer zeggenschap willen over de regionale netwerkbedrijven.

Europa schreeuwt om lithium, dé grondstof voor batterijen van elektrische auto’s. In de Jadar-vallei in het westen van Servië bevinden zich voorraden die 90% van de Europese lithiumvraag kunnen dekken. Maar bewoners verzetten zich fel. ‘Banen? Bedrijven hier kunnen nu al niet aan personeel komen.’

Een snelle verduurzaming van Nederland dreigt te stokken doordat steeds minder jongeren kiezen voor technische opleidingen, terwijl het aantal vacatures hard oploopt. Bij de meest essentiële studies lopen de studentaantallen zelfs drastisch terug. Dat blijkt uit een FD-analyse van de instroomcijfers op hbo- en universitair niveau.

Het kabinet kondigt de eerste fase van een gascrisis aan. Een uitzonderlijke situatie die een jaar geleden nog ondenkbaar leek. Bij deze verhoogde staat van paraatheid horen ook maatregelen. Hierbij wordt vooral gekozen voor stimuleren en verleiden, veel pijnlijke keuzes worden nog niet gemaakt.

Bijna twintig jaar geleden begonnen wetenschappers van TNO te experimenteren met een nieuwe techniek om CO₂ af te vangen, en tegelijkertijd waterstof te produceren. Na drie pilotprojecten staat de techniek nu op het punt zijn commerciële doorbraak te maken. De onderzoekers claimen 28% goedkoper te zijn dan de huidige best beschikbare afvangtechniek. Daarnaast is het mogelijk 100% van de CO₂ af te vangen.

De gevolgen van het besluit van Gazprom om het laatste langetermijncontract met het Nederlandse Gasterra niet uit dienen, lijken beperkt. Toch maken deskundigen en bedrijven zich zorgen. Want wat als de echt grote Europese afnemers van Russisch pijplijngas ook op de zwarte lijst van Moskou terechtkomen? “Dan ziet het plaatje er wel heel anders uit”.

Uniper-bestuurder Niek den Hollander zegt te willen helpen met het afbouwen van de afhankelijkheid van Russische energie. Maar hij waarschuwt dat er de komende jaren nog te weinig alternatieven zijn. Uniper zit bovendien nog tot 2035 vast van aan contracten met Gazprom.

Het wordt een race tegen de klok om vanaf september de gaswinning in Groningen af te bouwen. Met elkaar overhoop liggende aannemers zorgen voor vertraging van de bouw van een cruciale stikstoffabriek. “Er zit nul komma nul rek in het project meer en de belangen zijn heel groot”, zegt een woordvoerder van opdrachtgever Gasunie.

Het is niet ondenkbaar dat het kabinet flink meer geld kwijt is aan het compenseren van de NAM voor de gewijzigde inzet van gasopslag Norg. De marktprijzen zijn zo volatiel dat elke voorspelling over het benodigde budget al snel achterhaald is. Een meevaller behoort ook tot de -theoretische- mogelijkheden.

Duitsland verzet zich tegen een boycot van Russisch gas met de belangen van chemiebedrijf Basf in het achterhoofd. Het onmiddellijk afkoppelen van Russisch gas zou dramatische gevolgen hebben, maar de industrie moet zich niettemin voorbereiden op een nieuw tijdperk met duur gas.

Dat BP van plan is te investeren in offshore wind in Nederland, is het gevolg van de in 2020 ingezette strategie met meer nadruk op CO₂-arm en hernieuwbaar. Een omvangrijk waterstofproject in het Engelse Teesside is het vlaggenschip van deze nieuwe koers. Toch is het nog wachten op de definitieve investeringsbesluiten.

In Frankrijk zijn ze al een tijd gestopt met het winnen van kolen. Maar in het noorden lekken de oude mijnen nog methaan, een gas dat slechter is voor het milieu dan de CO₂ die vrijkomt bij verbranding van kolen. Dat wordt nu omgezet in schonere energie voor de bewoners van de streek.