Stemming

Sinds de prijssprong maandagochtend op de gasmarkt zijn de prijzen weer wat gedaald. De aankondiging woensdag van Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen van een pakket maatregelen voor aanpak van de energiecrisis, zorgde voor de nodige prijsdruk. De markten kijken uit naar de bespreking door de Europese energieminister komende vrijdag.

De gasprijs is deze maandagochtend meteen bij de opening van de handel fors omhooggeschoten. Dat was niet geheel onverwacht, aangezien vrijdag na de handelsdag duidelijk werd dat Gazprom de Nord Stream 1-pijpleiding voorlopig dicht houdt, verwijzend naar een vermeend defect. De prijs voor het oktobercontract op de TTF ligt deze ochtend 30% hoger dan het slot van vrijdag.

De regulering van de elektriciteitsmarkt die de Europese Commissie eerder deze week in het vooruitzicht stelde, zorgt op de energiemarkten voor dalende prijzen. Dat er een vorm van regulering komt, lijkt zeker, maar hoe deze eruit ziet en wanneer deze aanstaande is, is nog ongewis. De Europese Commissie laat deze donderdag weten niet over één nacht ijs te willen gaan.

De gas- en stroomprijzen op de lange termijn zijn geëxplodeerd. Een marktkenner zegt dat er deze week sprake is van paniek op beide markten. Er wordt een flinke krapte ingeprijsd. Relevant daarbij is dat het Europese prijsplafond voor elektriciteit op de dagvooruitmarkt vanwege marktregels per half september stijgt van €4.000 per MWh naar €5.000 per MWh.

De paniek die al langer voelbaar is op de gasmarkt, is deze maandag overgeslagen naar de elektriciteitsmarkt. De oorzaak ligt gedeeltelijk op de gasmarkt, waar nieuwe zorgen bestaan over de levering vanuit Rusland. Maar het besef dat Europa zonder gas ook geen elektriciteit ter beschikking heeft, lijkt deze maandag pas echt in te dalen.

Terwijl de gasprijs tot grote hoogten stijgt, moet het vullen van de gasbergingen doorgaan. Beter nu tegen hoge kosten de bergingen vullen dan in de winter met een gastekort zitten, vinden experts en overheden.

Energeia’s stemming behandelt achtereenvolgens de prijsontwikkeling op de markten voor aardgas, olie, steenkool, CO₂-emissierechten en elektriciteit. Beweeg met de muis over onderstaande interactieve figuren voor prijsinformatie.

Het energiebedrijf Uniper heeft gewaarschuwd dat het mogelijk de productie van twee belangrijke kolengestookte elektriciteitscentrales in Duitsland moet verminderen, omdat het bedrijf worstelt om brandstofvoorraden langs de Rijn te krijgen. Lage rivierstanden en hoge watertemperaturen hebben ook gevolgen voor kerncentrales in Frankrijk. EDF heeft sommige reactoren moeten uitzetten bij gebrek aan koelmogelijkheden.

De prijzen voor aardgas zijn een speelbal van de geopolitieke krachten op het wereldtoneel. Met het verder afknijpen van de Nord Stream 1-verbinding door het Russische staatsbedrijf Gazprom is de aanvoer van gas uit Rusland verder verminderd. Rusland voert hiervoor technische oorzaken op, maar in Europa twijfelt niemand erover dat het louter politieke motieven zijn die Vladimir Poetin tot deze actie aanzet.

De prijs voor aardgas blijft hard stijgen, terwijl de fysieke volumes Russische gas die via de Nord Stream 1-pijpleiding naar Europa komen worden afgeknepen. De aankondiging hiervan door Gazprom zorgde dinsdag al voor een prijsrally, maar nu de geleverde volumes daadwerkelijk dalen, intensiveren de prijsbewegingen.

Energeia’s stemming behandelt achtereenvolgens de prijsontwikkeling op de markten voor aardgas, olie, steenkool, CO₂-emissierechten en elektriciteit. Beweeg met de muis over onderstaande interactieve figuren voor prijsinformatie.

De Europese aardgasprijzen zijn onverminderd hoog, aangezien handelaren op scherp staan over wat ze kunnen verwachten rond de gaslevering via de Russische Nord Stream-pijpleiding. De pijpleiding is sinds maandag voor tien dagen afgesloten voor gepland onderhoud. Duitsland, Nederland en diverse marktdeelnemers zijn bezorgd dat Rusland de verbinding na de werkzaamheden niet volledig in gebruik neemt.

Gasunie-dochter EemsEnergyTerminal heeft het Tjechische bedrijf ČEZ en Shell Western LNG gecontracteerd om via de Eemshaven LNG te gaan leveren. De bedrijven hebben opgesteld 7 miljard kubieke meter per jaar aan capaciteit gecontracteerd, laat Gasunie weten. Ondertussen is de gasprijs onverminderd hard aan het stijgen, met voor het jaarcontract een alltime high.

Het vooruitzicht dat de Europese gasmarkt krap wordt, stuwt de prijs opwaarts. Ook de lopende Navo-besprekingen, onder meer over verdere uitbreiding van de verdragsorganisatie, zorgen voor spanningen op de markt. Bij Europese bestuurders en functionarissen vat het idee steeds meer post dat komende winter niet meer gerekend kan worden op gasbevoorrading vanuit Rusland.

Een tiental landen van de Europese Unie is inmiddels getroffen door vermindering van de gastoevoer uit Rusland, zei deze donderdag Eurocommissaris Frans Timmermans. “Het risico van een volledige verstoring van de gaslevering is nu reëler dan ooit”, aldus de vice-voorzitter van de Europese Commissie. De gasmarkt reageerde met prijsverhogingen.